Teşbih-i Beliğ
Teşbih-i Beliğ Nedir? Örnekleri Özellikleri Uz Benzetme (Teşbih-i Beliğ): Yalnız benzetilen ve kendisine benzetilen unsurlarıyla yapılan, benzetme edatı ve benzetme yönüne yer verilmeyen benzetme. Örnek : Göz yaşı encümünü …
Kategori: Nedir?
Pekiştirilmiş Benzetme
Pekiştirilmiş Teşbih (Benzetme ): Benzetme edatına yer verilmeyen benzetme. Örnek: Aşk bir şem-i ilâhîdir benem pervânesi Şevk bir zencîrdir gönlüm anın dîvânesi (Hayâlî) (Aşk, ilahî bir mumdur. Onun etrafında …
Kısaltılmış Benzetme
Kısaltılmış Benzetme: Teşbihin dört unsurundan (Benzetilen, Kendisine benzetilen, Benzetme edatı, Benzetme yönü) benzetme yönünün söylenmediği benzetme. Örnek : Âb-gîne içinde mey gibidir Leb-i la’lin hayâli dilde müdâm Bâkî (Devamlı …
Ayrıntılı Benzetme
Ayrıntılı Benzetme: Her dört unsurun da bulunduğu benzetme. Tam benzetmede dört unsur bulunur: Benzetilen Kendisine Benzetme edatı Benzetme yönü: Örnek : Aktı gönlüm su gibi sen serv-i dil-cûdan yana …
Benzetme Edatı Nedir? Benzetme Edatları, Örnekleri, Özellikleri
Benzetme Edatı Nedir? Benzetme Edatları, Örnekleri, Özellikleri Benzetme edatı : Unsurlar arasında benzerlik ilgisi kuran edat ya da edat görevini yüklenmiş sözcükler, ekler. Bunların başlıcaları şunlardır : gibi, bigi, …
Püf Noktası Nedir?
Püf Noktası Nedir? Püf noktası deyiminin sözlük anlamı: “Bir işin en ince, hassas ve önemli noktası”. PÜF NOKTASI Vaktiyle testi ve çanak çömlek imal edilen kasabalardan birinde, uzun yıllar …
Akrabalık Adları
GÜNCEL SÖZLÜKTEKİ AKRABALIK ADLARI Türkçe, akrabalık bildiren sözcükler bakımından dünyanın en zengin dillerinden biridir. Türkçede akrabalık ilişkilerini ifade eden pek çok sözcük bulunurken başka dillerde bir sözcükle birden fazla …
Empoze, Empoze etmek nedir?
Empoze, Empoze etmek nedir? Empoze: sıfat Fransızca imposé “Dayatmak” anlamındaki empoze etmek birleşik fiilinde geçen bir söz. “Demokrasi … bilime, sanata, basına kendi düşüncesini, değer yargısını, zevkini empoze etmeye …
Türkçede Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler
Türkçede Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler A) Cümle büyük harfle başlar: Ak akçe kara gün içindir. Hayatta en hakiki mürşit ilimdir, fendir. (Atatürk) Cümle içinde tırnak veya yay ayraç içine …
DİLİN KÜLTÜR TAŞIYICILIĞI
DİLİN KÜLTÜR TAŞIYICILIĞI Dil mi kültürü yaratmıştır yoksa kültür mü dili yaratmıştır? Aslında her ikisi de doğru. Kuşkusuz kültürü bir insan topluluğunun yaşama biçimi olarak alırsak önceliği doğal olarak …
Edilgen Fiil (Edilgen Çatı)
Edilgen Fiil (Edilgen Çatı) Edilgen Fiil/Eylem: gerçek öznesi söylenmeyen (ve bilinmeyen) fiillerdir. Cam kırıldı. → kimin kırdığı belli değil Bir bildiri okundu. → Okuyan belli değil Ev satıldı. *Fiile “-°l, -°n” …
Etken Fiil (Etken Çatı)
Etken Fiil (Etken Çatı) – Etken fiilin belirttiği işi, oluşu, hareketi, durumu ve kılışı yapan öznenin kendisidir. – Özne gerçek öznedir. – Dilimizde tüm fiiller kök hâlinde iken etkendir. …
Epigrafi
Epigrafi nedir? Epigrafi: (Fransızca epigraphie) “Konusu, yazıtları incelemek olan tarihe yardımcı bilim.” anlamındaki bu söz için TDK tarafından yazıt bilimi karşılığı önerilmiştir. Epigrafi; konusu, yazıtları ve tarihi yapıtlardaki yazıları …
İsim (Ad) Cümlesi
İsim (Ad) Cümlesi Yüklemi isim soylu bir kelime olup, ek-fiilin zamanlarından biri ile çekimlenmiş olan cümlelerdir. Uzun bir yolculuktan sonra İncesu’daydık. Bir handa, yorgun argın, tatlı bir uykudaydık. İçinde …
Fiil Cümlesi
Fiil (Eylem) Cümlesi Nedir? Özellikleri, Örnekleri Fiil (Eylem ) Cümlesi: Yüklemi çekimli bir fiil veya fiil grubu olan cümle, yükleminin türüne göre fiil cümlesidir. Her türlü hareket, iş, oluş fiil …
Seçme Gazeller
ESKİ TÜRK EDEBİYATINDAN (DİVAN EDEBİYATINDAN) SEÇME GAZELLER GAZEL Sözlük anlamı “kadınlarla âşıkâne sohbet etmek” olan Arapça bir kelimedir. Gazel Türk edebiyatına bağımsız bir nazım biçimi olarak İran edebiyatı yoluyla …
Deyimler ve Deyimlerde Aktarmalar
Deyimler ve Deyimlerde Aktarmalar Her dilde, belli bir durumu, bir kavramı, bir duyguyu dile getirmek üzere deyim adını verdiğimiz ögeler kullanılır. Genellikle birden çok sözcükten kurulan deyimler, seyrek olarak …
Edebiyatın Sanatla, Bilim ve Feysefeyle İlişkisi
Edebiyatın Sanatla, Bilim ve Feysefeyle İlişkisi Dilden yararlanan, dili araç olarak kullanan edebiyatla bütün bilimlerin, felsefenin, psikolojinin ilişkisi vardır. Dil, hepsinde ortak ve temel ögedir. Edebiyatın sanatla ilişkisi ise …
Saray, köşk, han, kale, köprü, anıt vb. adlara gelen ekler
Saray, köşk, han, kale, köprü, anıt vb. adlara gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır: » Dolmabahçe Sarayı’nın, » Çankaya Köşkü’ne, » Sait Halim Paşa Yalısı’ndan, » Ankara Kalesi’nden, » Horozlu …
Eyvallah
‘Eyvallah’ Nedir? Eyvallah Sözü ve Anlamları eyvallah isim (e’yvalla:hı) 1. isim “Allah’a ısmarladık” anlamlarında kullanılan bir seslenme sözü “Benden eyvallah! Yarın erkenden yola çıkacağım, diyerek kalktı.” – N. Cumalı …
Göbelek
göbelek, -ği isim halk ağzında Rengi siyah beyaz veya bej beyaz olan, kurutulabilen, yenebilen bir tür şapkalı mantar.
Seküler-Sekülerizm
Seküler, Sekülerizm Nedir? seküler (I) sıfat Fransızca séculaire 1. sıfat Yüzyıllık, yüzyılda bir olan seküler (II) sıfat Fransızca séculier 1. sıfat Laik yaşama ait, dinden bağımsız olan sekülarist: İngilizce …
Gök bilimiyle ilgili adlara gelen ekler
Gök bilimiyle ilgili adlara gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır: Jüpiter’den, Venüs’ü, Halley’in, Merih’e, Büyükayı’da, Yedikardeş’ten, Samanyolu’nda.
Sertifikasyon
sertifikasyon Fransızca certification “Onaylamak işi.” anlamındaki bu söz için TDK tarafından, onaylama karşılığı önerilmiştir. sertifikasyon Tasdik etme, tasdik. Belgelendirme
Marifet iltifata tâbidir
“Marifet iltifata tâbidir, müşterisiz meta zâyidir. İltifatsız mal zâyidir.” “Marifet iltifata tâbidir, müşterisiz meta zâyidir. İltifatsız mal zâyidir.” Kişilerin başarıları takdir edildiği ve karşılığı verildiği müddetçe daha iyi sonuçlar …
Milli Edebiyat Dönemi Öğretici Metinler
Millî Edebiyat Dönemi Öğretici Metinler (makale, fıkra, sohbet, deneme, eleştiri, tarih, hatıra) Milli Edebiyat dönemindeki öğretici metinlerin genel özellikleri şunlardır: Millî Edebiyat döneminin öğretici metinlerinde devrin sosyal ve siyasî şartları …
Tarihi, Felsefi, Bilimsel, Edebi Metinler
Tarihi, Felsefi, Bilimsel, Edebî Metinler ve Özellikleri Tarihi Metin: Toplumları, milletleri, kuruluşları etkileyen hareketlerden doğan, olayları zaman ve yer göstererek anlatan, bu olaylar arasındaki ilişkileri, daha önceki ve sonraki …
Tefrişat
tefrişat isim (tefri:şa:tı) eskimiş Arapça 1. isim Döşeme işleri 2. Döşemenin gerektirdiği bütün parçalar veya eşyanın tümü “Görüyorum ki salonun tefrişatı henüz tamamlanmamış. Bütün koltuklar yerleştirildikten sonra tekrar geliriz.” …
Termosifon
Termosifon Nedir? termosifon isim Fransızca thermosiphon Sıcak su elde edilen, bir kazan ve içindeki borulardan oluşmuş araç.
Her horoz kendi çöplüğünde öter
her horoz kendi çöplüğünde öter Herkes ancak kendi çevresinde bir değer taşır ve sözünü orada geçirebilir. Atasözü