Rene Char

Rene Char Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Char, Rene (D: 14 Haziran 1907, L’île-en-Sorgue, Fransa – Ö: 19 Şubat 1988, Paris, Fransa) Fransız şair.

Rene Char, kendinden sonraki kuşakları hem konu, hem de üslup yönünden etkilemiştir. Başlangıçta gerçeküstücülüğü benimsemiş, Fransız Direniş Hareketi’ndeki önderlik deneyiminden sonra yer yer ahlaksal bir boyut taşıyan ekonomik ve son derece çetin bir şiire yönelmiştir.

İlk şiirlerini Les cloches sur le coeur (1828; Kalpteki Çanlar) adıyla yayımlayan Char, Paris’e giderek Eluard aracılığıyla gerçeküstücülüğün kurucularından Andre Breton ve Louis Aragon ile tanıştı. Onlarla birlikte 1930’da Ralentir travaux”yu (İşi Yavaşlatma) yayımladı.

1934’te gene gerçeküstücülüğün etkisiyle yazdığı şiirlerden oluşan Le Marteau sans maître’de (1934; Ustasız Çekiç) sözcük zenginliğine ve imgelemin özgür çağrışımlarına önem verdi. II. Dünya Savaşı’nda Nazi işgaline karşı Direniş Hareketi’nde görev alarak “Yüzbaşı Alexander” takma adıyla bir birliğin komutanlığını yaptı. Savaştan sonra doğduğu yer olan L’île-en-Sorgue’a yerleşti.

Savaş yıllarının şiirsel bir günlüğü olan Feuillets d’Hypnos’da (1946; Hipnoz Yaprakları) kendine özgü bir üslup geliştirdi. Nazi işgali altındaki Fransa’da yazdığı bu yapıtında kendi hümanist bakışını, insan onuruna olan inancını ve savaşın acımasızlığına karşı duyduğu nefreti yansıttı.

Daha sonra yayımlanan yapıtları arasında Fureur et mystere (1948; Dehşet ve Gizem), Les Matinaux (1950; Erken Kalkanlar), Recherche de la base et du sommet (1955; Temel ve Doruk Arayışı), Commune presence (1964; Ortak Varoluş) ve Fenetres dormantes et porte sur le toit (1974; Kapalı Pencereler ve Çatıdaki Kapı), Commune rencontre (1978; Ortak Buluşma) sayılabilir.

Char özdeyişler ve yoğun imgeler kullanarak ve karşıt düşünceleri iç içe geçirerek kısa ve özlü bir şiir yaratmıştır.

Düzyazı şiirler de yazmış, yer yer zor anlaşılan yalın şiirinde üslup açısından ancak en temel öğelere yer vermiştir. Le soleil des eaux (1949; Suların Güneşi) adlı bir oyunu da bulunan Char’ın Marteau sans maître’deki şiirleri 1954’te Pierre Boulez tarafından bestelenmiştir.

Şiirlerinden yapılan iki ayrı derleme Seçilmiş Şiirler (1983) ve Seçme Şiirler (1990) adlarıyla Türkçede yayımlanmıştır.

Dünya Edebiyatı