Eş Anlamlı (Anlamdaş) Cümleler/Yargılar

Anlam bakımından birbiri ile aynı olan, farklı sözcüklerle aynı düşünceyi dile getiren cümlelere eş anlamlı cümleler denir.

Aşağıdaki örneklerde I. ve II. cümleler anlamdaştır.

I. Başımdan geçen kimi olayların öyküsünü yazarken, o olayları yeniden, hem de zamanında ayrımına varamadığım yönleriyle yaşamanın, küçümsenir bir mutluluk olmadığını söylemeliyim.
II. Yaşadığım kimi olayları sonradan öyküye dönüştürürken onların fark etmediğim yanlarını tekrar yaşamak bana mutluluk veriyor.

I. Her sanatçı, bir görüşü ya da düşünceyi açıklamak, savunmak ve kanıtlamak için yazar.
II. Sanatçının amacı, okuyucuyu bilgilendirmek, ona kimi gerçekleri göstermek ve benimsetmektir.

SORULAR

Son yılların sınav soruları arasında cümlenin anlamına ilişkin olanlar geniş yer tutmaktadır. Karışık olarak verilen dört, beş cümle arasından hangilerinin aynı anlama geldiği sorulabilmektedir. Bu tür soruların çözümünde, her cümleyi ayrı ayrı değerlendirmek ve “Bu cümle okuyucuya ne demek istiyor?” sorusuna cevap aramak gerekir.

Örnek Soru-1

O, ne anlatacağından çok, nasıl anlatacağını düşünen bir sanatçıdır.

Aşağıdakilerden hangisi bu cümleyle anlamca özdeştir?

A) Bu sanatçı için üslup, konudan daha önemlidir.
B) Sanatçımız konu bulmakta hiçbir zaman sıkıntı çekmez.
C) Onun en büyük özelliği, hiç kimseyi taklit etmemesidir.
D) O, en basit konulardan bile zengin öyküler çıkarır.
E) Onun anlatımda zorlandığı tek şey, sözcük seçimidir.

Çözüm: Bir sanatçının ne anlatacağı “konu”yla, nasıl anlatacağı “üslup”la ilgilidir. Soru kökündeki cümlede sanatçının üslubu çok önemsediği vurgulanmıştır. Aynı anlama gelen cümle. A seçeneğinde verilmiştir. Doğru cevap (A) seçeneğidir.

Örnek Soru-2

Böyle bir sözü ondan başkası söylemiş olamaz.

Aşağıdakilerden hangisi, bu cümleyle anlamca aynı doğrultudadır?
A) O, her zaman anlamlı sözler söyler,
B) Onun sözüne herkes inanır,
C) Onun en büyük özelliği, çok düşünerek konuşmasıdır,
D) O, böyle bir sözü durduk yerde söylemez.
E) Böyle bir sözü yalnızca o söyler.

Çözüm: “Böyle bir sözü ondan başkası söylemiş olamaz.” demek, beğenilen sözler konusunda bir kişiye olan güveni öne çıkarır ve başkalarını geriye iter. A, B, C. ve D’de verilenler soru kökünde verilen cümlenin anlamına uzaktır. E’deki cümle ise soru kökündeki cümleyle eş anlamlıdır. Doğru cevap (E) seçeneğidir.

Örnek Soru-3

Her doğru, aslında bir yanlıştan doğmuştur.

Aşağıdaki cümlelerden hangisi anlamca bu cümleyle örtüşmez?

A) Yanlış yapmayan, hiçbir zaman doğruyu bulamaz.
B) İnsan, yanlışlarından ders çıkararak doğruyu bulur.
C) Doğrular, asla yanlışlardan doğmaz.
D) Düşünenler için yanlışlar da öğreticidir.
E) Yanlış, yerine göre insanı doğruya götüren bir araçtır.