ATATÜRK İLKE VE İNKILÂPLARI

ATATÜRK İLKE VE İNKILÂPLARI

Atatürk İlkeleri
  1. Cumhuriyetçilik İlkesi: Cumhuriyetçilik, milli egemenliğin hâkim kılındığı bir yönetim biçimidir.
  2. Halkçılık İlkesi: Cumhuriyet ile yönetilen bir ülkede, siyasal açıdan kalkınmada, yönetimde, ulus ve devlet imkânlarının kullanılmasında halk yararının gözetilmesi demektir.
  3. Milliyetçilik İlkesi: Türk vatandaşlarının kendi varlığı ve mutluluğu için çalışması, başka ülke insanlarının da ülke bütünlüğüne ve birliğine saygı gösterilmesi anlamı ifade edilmektedir.
  4. Laiklik İlkesi: Din olgusunun çağdaş bir düzeye getirilmesidir. Din ile ilgili işlerin belli bir düzen haline getirilerek devletin din ve vicdan hürriyetini tanımasıdır. Kısaca din işleri ile devlet işlerinin ayrı tutulması demektir.
  5. Devletçilik İlkesi: Bireylerin özel girişimlerini ve yapacakları faaliyetlerini esas almak kaydı ile gerektiğinde devletin milletimiz adına memleket ekonomisini kontrol altında bulundurması anlamı ifade edilmektedir.
  6. İnkılapçılık (Devrimcilik) İlkesi: Aklın, bilimin ve çağın gerektirdiği yeniliklerin, toplumun ihtiyaçları doğrultusunda yapılmasıdır.

Atatürk İnkılâpları

 

Sosyal Alanda Yapılan İnkılaplar:
  1. Tekke Zaviye ve Türbelerin kapatılması (3 Kasım 1925)
  2. Şapka Kanunu’nun Kabulü (25 Kasım 1925)
  3. Uluslararası Saat ve Takvimin Kabulü (26 Aralık 1925)
  4. Uluslar Arası Rakamların Kabulü (20 Mayıs 1928)
  5. Soyadı Kanunun Kabulü (21 Haziran 1934)
  6.  Bazı kisvelerin giyilemeyeceğine dair kanun (3 Aralık 1934)
  7.  Türk kadınına tanınan haklar.
    – 1930 Belediye seçimlerine katılma hakkı
    – 1933 Muhtarlık seçimlerine katılma hakkı
    – 1934 Vekillik (millet vekili) seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır…
  8. Sağlık alanında yapılan inkılaplar.
Siyasal Alanda Yapılan İnkılâplar:
  1. Ankara’nın Başkent Oluşu (27 Aralık 1919)
  2. Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)
  3. Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923)
  4. Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924)
  5. Yeni Türk Devletinde Anayasa Hareketleri
    a) İlk anayasanın kabulünden önce çıkarılan anayasa niteliğindeki kanunlar
    b) 20 Ocak 1921 anayasası (Teşkilat-ı Esasiye)
    c) 20 Nisan 1924 anayasası (İkinci anayasa)
  6. Çok Partili Rejim Denemeleri ve Sonuçları
    a) TBMM’de çeşitli grupların ortaya çıkışı
    b) Müdafa-ı hukuk Grubu’nun kuruluşu ve bunun Halk fırkasına dönüşmesi (10 Mayıs 1921)
    c) Terakkiperver Cumhuriyet Fıkrası (17 Kasım 1924)
    – Fırkanın kuruluşu
    – Şeyh Sait İsyanı ve fırkanın kapatılması (1925)
    d) Atatürk’e süikast girişimi (16 Haziran 1926)
    e) Serbest Cumhuriyet Fırkası (12 Ağustos 1930)
    f) Menemen Olayı (23 Aralık 1930)
Eğitim Alanında Yapılan İnkılâplar:

1. Tevhid-i Tedrisat Kanunu – 3 Mart 1924
• Öğretim birleştirilerek bütün eğitim kurumları MEB’e bağlandı.
• Medreseler kapatılarak laik eğitim anlayışı etkili hale getirildi.
• Azınlık okullarında ve yabancı okullarda dini ve siyasî amaçlı eğitim verilmesi önlendi.

2. Maarif Teşkilatı Hakkında Kanun – 2 Mart 1926
• İlk, orta, lise ve yüksekokulların belli esaslara göre düzenlenmesi amaçlanmıştır.

3. Yeni Türk Harflerinin Kabulü – 1 Kasım 1928
• Batılılaşma alanında atılan önemli bir adımdır.
• Okuma- yazma kalaylaştı. Basılan kitap sayısı arttı. Avrupa ile bilgi ve kültür aktarımı kolaylaştı.

4. Türk Tarih Kurumu’nun Kurulması – 15 Nisan 1931
• Ümmetçi tarih anlayışı yerine, laik ve milli bir tarih anlayışı getirilmiştir.

5. Türk Dil Kurumu’nun Kurulması – 12 Temmuz 1932
• Türkçe’yi yabancı kelimelerden kurtarmak.
• Türkçe’nin zenginliğini ortaya koyarak, Türk dilinin dünya üzerindeki saygınlığını artırmak.

Hukuk Alanında Yapılan İnkılâplar:
  1. 1921, Teşkilatı Esasiye Anayasası’nın kabulü
  2. 1924 Anayasası’nın kabulü
  3.  Şeriye Mahkemelerinin Kaldırılması ve Yeni Mahkemeler Teşkilatının Kurulması Kanunu (8 Nisan 1924)
  4.  Türk Medeni ve Borçlar Kanunu (17 Şubat 1926)
  5.  Türk Ceza Kanunu (1926)
  6.  Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu (1927)
  7.  Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu (1929)
  8.  İcra ve İflas Kanunu (1923)
  9.  Kara ve Deniz Ticareti Kanunu (1926, 1929)
Ekonomik Alanda Yapılan İnkılâplar:
  1. Milli Ekonominin Kurulması – İzmir İktisat Kongresi (17 Şubat 1923)
  2. Aşarın Kaldırılması (17 Şubat 1925)
  3. Kabotaj Kanunu’nun Kabulü (1 Temmuz 1926)
  4. Teşviki Sanayi Kanunu’nun Çıkarılması (28 Mayıs 1927)
  5. Tarım Alanında Yapılan İnkılaplar: Çiftçinin özendirilmesi ile ilgili çalışmalar, örnek teşkil edecek çiftliklerin kurulması. Tarım kredi kooperatiflerinin kurulması…
  6. 1. ve 2. kalkınma planlarının yapılması, ticaret ve sanayi odalarının kurulması…
  7. Sanayi Alanında Yapılan İnkılaplar
  8. Ulaştırma Alanında Yapılan İnkılaplar
  9. Bayındırlık Alanında Yapılan İnkılaplar
  10. Madencilik Alanında Yapılan İnkılaplar
  11. Turizm Alanında Yapılan İnkılaplar

Benzer İçerikler:

Başa dön tuşu