Dünya Edebiyatında Tiyatro
DÜNYA EDEBİYATINDA TİYATRO
• Tiyatronun ilk yetkin örnekleri Eski Yunan’da görülür.
• Yüzyıllar içinde farklı türlere ayrılarak tiyatro gelişimini sürdürmüştür.
ANTİK YUNAN TİYATROSU
- Antik Yunan Uygarlığının MÖ V. ve IV. yüzyıllarını kapsayan Klasik Çağ sanat ve kültür açısından en parlak dönem olmuştur.
- Tragedya ve komedya türünde en büyük yapıtların yazılması bu döneme rastlar.
- Sanatın her dalında görülen gelişme, Pers savaşlarından sonra Atina devletinin güçlenmesinin ve zenginleşmesinin sonucudur.
- Atina, kültür ve sanat alanındaki üstünlüğü ile Yunan uygarlığının kültür merkezi oldu.
- Toplumdaki sınıfsal ve kültürel çeşitlilik bir çelişki yaratır; bu çelişki tiyatro için bir beslenme kaynağıdır.
- Yunanistan’da klasik dönem sanatı bir yandan doğalcı sayılabilecek kadar gerçekçi, bir yandan kesin kurallar uygulayacak kadar biçimcidir.
- Antik Yunan tiyatro düşüncesi, çağın tiyatrosu, sanatı, felsefesi ve toplum yaşamı ile bir bütün oluşturur ve tiyatro düşüncesinin evrimi içerisinde ilk önemli aşamadır.
- Antik Yunan tiyatrosu öncü tiyatro yazarları: Sophokles, Aiskhylos, Euripides, Aristophanes
YUNAN TİYATROSUNUN BAŞLICA ÖZELLİKLERİ
- Büyük amfi tiyatrolar,
- Güçlü, etkili ve temiz bir ses,
- Karakter yapımının doğruluğu,
- İnandırıcı, doğal bir esneklikle sağlanan tasarım gücü,
- Algılama ve anlama yetisi,
- Giysi Tasarımı…
DÜNYA EDEBİYATINDA ÖNCÜ TİYATRO YAZARLARI VE ESERLERİ
Eski Yunan edebiyatında;
İngiliz edebiyatında;
- Shakespeare‘in Romeo ve Juliet (Romiyo ve Culyet),
- George Bernard Shaw‘un (Corc Bernard Şov) Kırgınlar Evi,
- Samuel Beckett’ın (Semuel Bekit) Mutlu Günler…
Fransız edebiyatında;
- Racine’in (Rasin) Andromaque (Andromak),
- Corneille‘in (Korney) Le Cid (Lö Sid),
- Moliere’in (Molyer) Cimri,
- Victor Hugo‘nun Hernani…
Alman edebiyatında;
- Schiller’in Wilhelm Tell (Vilhelm Tel),
- Goethe‘nin Faust (Faust),
- Bertolt Brecht‘ın (Bertolt Bireşt) Evet Diyen Hayır Diyen…
Norveç edebiyatında;
- Henrik İbsen‘in (Henrik İbsen) Bir Bebek Evi, Yaban Ördeği…
Rus edebiyatında;
FRANSIZ EDEBİYATINDA TİYATRO
- Rönesanstan önce Fransa’nın “özgün bir yerel tiyatro geleneği” yoktur.
- İtalyan Rönesansı’nın etkisini kolayca benimsemiştir.
- 17. yüzyılda, gelişmiş sahne teknolojisini içeren bir tiyatro binası yaptırılır. Böylece Fransız tiyatrosunda teknik gelişmeler de başlar.
- Corneille dönemin üç önemli yazarından biridir. Le Cid adlı oyun, üçbirlik kurallarına uymayan bir trajikomedidir.
- Racine ise klasikçi kuralların içinde kalarak trajediye romantik bir ton kazandırdı.
- Konularını Yunan-Roma mitolojisinden ve tarihten alırlar.
- Moliere, Fransız toplumunun gündelik yaşamından aldığı tiplerle kendi çağını aşan bir modern komedi anlayışının kurucusu oldu. Moliere, dönemin en sevilen oyun yazarıydı.
Ayrıca bakınız ⇒ Andromak (Orijinal Adı: Andromaque) ve Racine
