Dünya Edebiyatında Tiyatro

DÜNYA EDEBİYATINDA TİYATRO

Dünya Edebiyatında Tiyatro

• Tiyatronun ilk yetkin örnekleri Eski Yunan’da görülür.

• Yüzyıllar içinde farklı türlere ayrılarak tiyatro gelişimini sürdürmüştür.

TRAJEDİ

  • Kaynağı Eski Yunan’a dayanır.
  • Eski Yunan ve Latin edebiyatlarında nazım (şiir) biçiminde yazılmıştır.
  • 17. yüzyılda nesir (düz yazı) biçiminde de örnekleri verilmiştir.
  • Klasisizmin izleri görülmektedir.
  • Üç birlik kuralına uyulur.
  • Beş perdeden oluşur.
  • Konusunu tarih ve mitolojiden alır.
  • Sanatlı bir dil ve soylu bir üslup kullanılır.
  • Kahramanları; soylular, krallar, tanrılar ve olağanüstü kişilerdir.
  • Kaba ve çirkin sahneler, seyirciye gösterilmez.
  • Oyunlarda koro bölümü bulunur.
  • Korku, heyecan, acıma duyguları uyandırarak insan ruhunu arındırmayı amaçlar.
  • Euripides, Corneille, Racine trajedi türünde eser vermiş sanatçılardır.

KOMEDİ

  • Konusunu günlük hayattan alır.
  • Günlük, kaba ve argo sözlere yer veren bir dil kullanılır.
  • Kahramanlar, halkın içinden kişilerdir.
  • Nazım veya nesir biçiminde yazılabilir.
  • Koro bölümü bulunur.
  • Üç birlik kuralına uyulur.
  • Kaba ve çirkin sahnelere yer verilebilir.
  • Perde sayısı değişebilir.
  • Karakter, entrika ve töre komedisi gibi türleri vardır.
  • Aristophanes, Moliere komedi türünde eser vermiş önemli sanatçılardır.

DRAM

  • Kahramanları, hayatın her kesiminden kişilerdir.
  • Nazım veya nesir biçiminde yazılabilir.
  • Konusunu tarihten ve günlük hayattan alır.
  • Üç birlik kuralına uyulmaz.
  • Perde sayısı değişebilir.
  • Kaba ve çirkin sahnelere yer verilebilir.
  • Melodram ve feeri gibi türleri vardır.
  • Victor Hugo, Shakespeare dram türünde eser vermiş sanatçılar arasındadır.

ANTİK YUNAN TİYATROSU

Antik Yunan Tiyatrosu
  • Antik Yunan Uygarlığının MÖ V. ve IV. yüzyıllarını kapsayan Klasik Çağ sanat ve kültür açısından en parlak dönem olmuştur.
  • Tragedya ve komedya türünde en büyük yapıtların yazılması bu döneme rastlar.
  • Sanatın her dalında görülen gelişme, Pers savaşlarından sonra Atina devletinin güçlenmesinin ve zenginleşmesinin sonucudur.
  • Atina, kültür ve sanat alanındaki üstünlüğü ile Yunan uygarlığının kültür merkezi oldu.
  • Toplumdaki sınıfsal ve kültürel çeşitlilik bir çelişki yaratır; bu çelişki tiyatro için bir beslenme kaynağıdır.
  • Yunanistan’da klasik dönem sanatı bir yandan doğalcı sayılabilecek kadar gerçekçi, bir yandan kesin kurallar uygulayacak kadar biçimcidir.
  • Antik Yunan tiyatro düşüncesi, çağın tiyatrosu, sanatı, felsefesi ve toplum yaşamı ile bir bütün oluşturur ve tiyatro düşüncesinin evrimi içerisinde ilk önemli aşamadır.
  • Antik Yunan tiyatrosu öncü tiyatro yazarları: Sophokles, Aiskhylos, Euripides, Aristophanes

YUNAN TİYATROSUNUN BAŞLICA ÖZELLİKLERİ

Antik Yunan Tiyatrosu
  • Büyük amfi tiyatrolar,
  • Güçlü, etkili ve temiz bir ses,
  • Karakter yapımının doğruluğu,
  • İnandırıcı, doğal bir esneklikle sağlanan tasarım gücü,
  • Algılama ve anlama yetisi,
  • Giysi Tasarımı…

DÜNYA EDEBİYATINDA ÖNCÜ TİYATRO YAZARLARI VE ESERLERİ

Eski Yunan edebiyatında;

İngiliz edebiyatında;

Fransız edebiyatında;

Alman edebiyatında;

Norveç edebiyatında;

  • Henrik İbsen‘in (Henrik İbsen) Bir Bebek Evi, Yaban Ördeği…

Rus edebiyatında;

FRANSIZ EDEBİYATINDA TİYATRO

Fransız Edebiyatında Tiyatro
  • Rönesanstan önce Fransa’nın “özgün bir yerel tiyatro geleneği” yoktur.
  • İtalyan Rönesansı’nın etkisini kolayca benimsemiştir.
  • 17. yüzyılda, gelişmiş sahne teknolojisini içeren bir tiyatro binası yaptırılır. Böylece Fransız tiyatrosunda teknik gelişmeler de başlar.
  • Corneille dönemin üç önemli yazarından biridir. Le Cid adlı oyun, üçbirlik kurallarına uymayan bir trajikomedidir.
  • Racine ise klasikçi kuralların içinde kalarak trajediye romantik bir ton kazandırdı.
  • Konularını Yunan-Roma mitolojisinden ve tarihten alırlar.
  • Moliere, Fransız toplumunun gündelik yaşamından aldığı tiplerle kendi çağını aşan bir modern komedi anlayışının kurucusu oldu. Moliere, dönemin en sevilen oyun yazarıydı.
Corneille-Racine-Moliere

Ayrıca bakınız ⇒ Andromak (Orijinal Adı: Andromaque) ve Racine

Benzer İçerikler:

Başa dön tuşu