Anjanbman Nedir? Özellikleri, Örnekleri

Anjanbman, şiirde cümlelerin, anlamın bir dize ya da beyitte bitmeyip diğer dize, beyit veya bendlere kaymasıdır. Türk şiirine Fransız şiirinden geçti. Servet-i Fünun döneminde yaygınlaştı. Düzyazıyı şiire yaklaştıran önemli bir üsluptur.

Özellikle Tanzimat ve Servet-i Fünun dönemlerinde ritim ve ses açısından yeni bir söyleyişe ulaşmak amacıyla kullanılmış, müstezat biçiminin serbest müstezat olarak geliştirilmesinde anjanbmandan yararlanılmıştır. Tevfik Fikret bunun en yetkin örneklerini verir:

Ey yarının
inkılâb ordusunda çarpışacak
kahraman, öğren işte: Kuvvet=Hak? (Haluk’un Vedaı)
***

Takdis edin: Beşer
takdise müstahaktır; odur Rabb-i hayr ü şer,
Rabb-i mümkinât (Gökten Yere)

Ahmet Haşim‘in Yollar, O Belde gibi şiirlerinde de örneklerine rastlanan anjanbman en yaygın kullanımına Cumhuriyet’ten sonra vezinle de sınırlanmayan serbest şiirle ulaşır.

Örneğin:

Geçen akşam eve geldim. Dediler:
Seyfi Baba
Hastalanmış, yatıyormuş.
– Nesi varmış acaba?
– Bilmeyiz, oğlu haber verdi
geçerken bu sabah.
– Keşke ben evde olaydım… Esef
ettim. Vah vah!
Bir fener yok mu, verin… Nerde
sopam?
Kız çabuk ol…
Gecikirsem kalırım beklemeyin. Zira
yol
Hem uzun, hem de bataktır…
Mehmed Âkif