Yapılarına Göre Cümle Türleri Konu Testi- 2

1. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi yapısı yönüyle ötekilerden farklıdır?
A) Bin düşün, bir söyle.
B) Dertli derdine yanmış, dertsiz türkü sanmış.
C) Besle kargayı, oysun gözünü.
D) Aç ne yemez, tok ne demez.
E) Körle yatan şaşı kalkar.

2. Yıllar sonra bir dost kahvesinde —.
Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanırsa yan cümlecik nesne görevinde kullanılmış olur?
A) bana dost elini uzatmıştı
B) ne iş yapacağımızı konuşmuştuk
C) arkadaşlarla bu konuyu görüştük
D) buluşmak bizi maziye götürdü
E) geçmişe bir sünger çekerek buluştuk

3. Aşağıdaki cümlelerden hangisi ayraç içindeki tanımla ilgili değildir?
A) Sağlıklı bir yaşam için her gün spor yapmalıyız. (Basit cümle)
B) Kapıyı açıp hızlı adımlarla ilerleyerek uzaklaştı. (Bileşik cümle)
C) Yolculuğumuz günlerce sürdü ve sonunda o küçük adaya vardık. (Bağlı cümle)
D) Birçok dalda yetenekli olduğunu hepimize kanıtlamıştı. (Bileşik cümle)
E) Çocuğun çok şaşırmış, heyecandan konuşamaz gibi bir hali vardı. (Sıralı cümle)

4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim-fiille kurulan yan cümlecik özne görevindedir?
A) Günübirlik gelenler, bu pazarın sakinleri arasındadır.
B) Sabah akşam bir aşağı bir yukarı insan seli akar burada.
C) Beyaz gömlek giyen mektepli çocuklar gruplar halinde uzaklaşırlar.
D) Bu insanların nereden gelip nereye gittiklerini bilmiyorlardı.
E) Pazar dağılınca yerleri temizlemek yine belediye işçilerine kalmıştı.

5. (I) Bu adam kimseyle konuşmaz. (II) Konuşursa bir iki cümle ancak konuşur. (III) Bazen birkaç günlüğüne ortadan kaybolur. (IV) Onu böyle zamanlarda bulabilene aşk olsun. (V) Belirli bir işte çalıştığını kimse görmemiş; ancak az da olsa bir gelirinin olduğunu söylüyorlar.
Bu paragrafta numaralanmış cümlelerden hangisi bağlı bir cümledir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

6. Aşağıdakilerden hangisi yapısına göre bileşik, söz dizimine göre devrik bir eylem cümlesidir?
A) Yüreğimi yakıyor sıla özlemi.
B) Yüreğime bir güzellik doluyor senin şarkılarından.
C) Bize baharın geldiğini müjdeleyen, şu uçuşan kuşlardı.
D) Çiçekli balkonumuzdan izlerdik sokakta oynayan çocukları.
E) İşten çıkar çıkmaz doğruca eve gelirdi.

7.
(I) Arkasında kaybolmaya başlayan köyün hafif ışıklarına son bir defa baktı. (II) Yol burada dörde ayrılıyordu. (III) Köyden çıkarken nereye gideceğini kararlaş-tırmamıştı. (IV) Karanlıktan bir ilham bekler gibi, uzun uzun ileriye baktı. (V) En sağdaki yoldan gitmeye karar verdi sonunda.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede birden fazla yan cümle vardır.
B) II. cümle basit bir cümledir.
C) III. cümle olumsuz bileşik bir cümledir.
D) IV cümle öznesi ortak sıralı bir cümledir.
E) V cümle devrik, bileşik eylem cümlesidir.

8. Okulların açılmasıyla buradan gelip geçenler fazlalaştı. Tatilden dönenler daha bir dinç yürüyorlardı. Onların bu hali, daha iyi işler yapmak için biraz dinlenmek gerektiğini gösteriyordu.
Bu parçada kaç yan cümlecik kullanılmıştır?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

9. Aşağıdaki cümlelerden hangisi öznesi ortak sıralı bir cümledir?
A) Bu sanatçı, içinde yaşadığımız çevreyi anlatıyor, günlük olayları işliyor.
B) Babam, gelecek yıl ilçede yeni bir işyeri açmak istiyor.
C) Bu kitap, herkes tarafından beğenildi, gün geçtikçe okur sayısı da artıyor.
D) Yetkililer olay yerinde inceleme yaptı ve gerekli raporları hazırladı.
E) Öğrenciler, tiyatroyu çok beğenmişti, herkes oyunu birbirine anlatıp duruyordu.

10. Bir işi en güzel yapacak olan, ona en çok ihtiyaç duyan kişidir.
Bu cümlenin özellikleri, aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) Basit, kurallı, eylem cümlesi
B) Bileşik, kurallı, eylem cümlesi
C) Bileşik, kurallı, isim cümlesi
D) Basit, kurallı, isim cümlesi
E) Sıralı, kurallı, eylem cümlesi

11. (I) Ev sahibim, yalnız yaşayan yaşlı bir adamdı. (II) Eşi öldükten sonra sokağa çıkmaz olmuştu. (III) işten çıkınca doğruca ona uğrardım. (IV) Çiçekli balkonunda günbatımını beraber seyrederdik. (V) O an hayat dedikleri şeyin kısacık bir ömürden ibaret olduğunu derinden hissederdim.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi yapısına göre ötekilerden farklıdır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik ötekilerden farklı bir görevdedir?
A) Yapılacak işlerin hepsi bu listede yazılıydı.
B) Onu görür görmez eski günlerini hatırladı.
C) Sınavı kazanması herkesi memnun etmişti.
D) Kardeşinin söylediği sözler onu çok üzmüştü.
E) Anlattığı hikâye seyirciyi epeyce etkiledi.

13. Bir haberi veya duyguyu birine iletmek amacıyla yazılmış yazıya mektup denir.
Bu cümle, yan cümleciğinin görevi yönünden aşağıdakilerin hangisi ile özdeştir?
A) Türk edebiyatında mektup türünün varlığı geçmiş dönemlere dayanır.
B) Bazı yazarlarımızın mektupları bir araya getirilerek yayımlanmıştır.
C) Mektup türünün biçimsel özelliklerinden yararlanarak eserini oluşturan yazarlar vardır.
D) Yazarların düşüncelerini anlattıkları mektupların edebi değeri vardır.
E) Yazarlar, özel mektuplarda, süssüz doğal bir anlatımı yeğlemişlerdir.

14. Şiirlerini bana getirdi. Okuyup değerlendirmemi istiyordu. Bir süre sonra, “Harika, muhteşem!” dememi bekleyen gözlerle yanıma geldi. Ne talihsiz bir beklenti… Farkında değildi; çünkü şiirlerini bana, yani bir şaire, okutmuştu. Bir şairin kendi şiirlerinden başkasını beğendiği görülmüş müdür?
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine örnek yoktur?
A) Basit cümle B) Bileşik cümle
C) Sıralı cümle D) Bağlı cümle E) Eylem cümlesi

15. (I) Şiire Kurtuluş Savaşı yıllarında başlayan sanatçı İstanbul’da doğdu. (II) Üniversitede okurken öğrenimini yarıda bıraktı. (III) Bakanlık tarafından öğrenim için Paris’e gönderildi. (IV) Öğrenimini tamamlamadan yurda döndü. (V) Şiirlerinde, tasavvufi bir mistisizmle duygu ve düşünceyi birleştirdi.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangileri basit yapılıdır?
A) I. ve II. B) II. ve III. C) II. ve IV.  D) III. ve V. E) IV ve V

16. Yurdumuzun bozkırlaşan ovalarını yeniden ormanlaştırmak, bu toprakları güzelleştirip zenginleştirmek hepimiz için ulusal bir görevdir.
Bu cümlede kaç yan cümlecik vardır?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6  (1996-ÖYS)

17. Dağ, sonsuz yaratma gücünün simgesidir Anadolu’da. Anadolu insanının erdemi de, dağ gibi, yaklaştıkça görkemini, sonsuzluğunu kavratır bize. Üzerinde bunca insan barındırmış Anadolu, bir erdemler uygarlığıdır. Kıvrım kıvrım yolları tırmanıp o güzel insanlara kavuşunca erdemin, beğeninin ne olduğunu anlıyoruz.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine örnek yoktur?
A) Sıralı cümle B) Bileşik cümle C) Fiil cümlesi D) isim cümlesi E) Devrik cümle  (1996-OYS)

18. Aşağıdakilerden hangisi yapı yönünden basit cümledir?
A) Sonunda her şeylerini satıp kente taşındılar.
B) Bin bir güçlükle tepeyi aşıp ormana ulaştılar.
C) Bu toprakları, babalarından kaldığı için elden çıkarmak istemiyorlardı.
D) Sokağın başındaki iki katlı, büyük evi onlar aldı.
E) Gece geç saatlere kadar çalıştığı zamanlar uyumakta zorluk çekiyordu. (1998-ÖYS)

19. Yeniden baktım “Başaklar” tablosuna. Belli ki rüzgâr var, başaklar eğilmiş. Başakların kimisi yanındakine yaslanmış, kimisi baş başa vermiş. Kırılacak gibi büküleni de, usulca eğileni de var. Dimdik duran başak görünmüyor hiç.
Bu parçada aşağıdaki cümle türlerinden hangisi yoktur?
A) Ad (isim) cümlesi B) Eksiltili cümle C) Sıralı cümle D) Bileşik cümle E) Basit cümle (2000-ÖSS)

20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan cümlecik temel cümleciğin belirtili nesnesidir?
A) Havaların düzelmesini dört gözle bekliyorlarmış.
B) Sonunda, istedikleri gibi güzel ve ucuz bir eve taşınmışlar.
C) Toplantı salonunda bir köşeye çekilip uzun uzun konuşmuşlardı.
D) Okullar açılınca yine Ankara’ya geleceklermiş.
E) Tatillerinin bir bölümünü yaylada geçirmeye karar vermişler. (2002-ÖSS)

21. Aşağıdaki cümlelerin hangisi, yapısına göre basit, söz dizimine göre devrik bir fiil cümlesidir?
A) Bu opera, eski bir müzik öğretmeninin hayat hikâyesine ilişkinmiş.
B) Aynı romanın birçok çevirilerinin yapıldığını biliyoruz.
C) Bütün bu iddialar, bir tek şeyi ortaya koyuyor bence.
D) Son okuduğum romanda olay örgüsü karmaşık.
E) O anda vereceği yanıtı düşünüyordu galiba. (1990-ÖYS)

22. Aşağıdakilerin hangisinde verilen dizeler basit cümle oluşturmaktadır?
A) Mustafa Kemal barış olmuş, / Gürül gürül akan ırmaklarda.
B) Mustafa Kemal özgürlük olmuş,/ Özgürlük diye çarpan yüreklerde.
C) Mustafa Kemal bereket olmuş, / Uzanıp giden bu topraklarda.
D) Mustafa Kemal türkü olmuş, / inanmış dudaklarda.
E) Mustafa Kemal ülkü olmuş, / Uzak yakın bütün bayraklarda. (1999-ÖYS)

23. “Doğrusu, bu kadar erken geleceğini hiç ummuyorduk.” cümlesi, yan cümleciğin görevi yönünden, aşağıdakilerden hangisi ile özdeştir?
A) Eve geldiğimizde misafirler çoktan gitmişti.
B) Gazetedeki resimleri görünce çok şaşırdım.
C) Bu kitabı ona verdiğimi unutmuşum.
D) Sinemaya giderken otobüste öğretmenimi gördüm.
E) İstanbul’a gelen turistler yarın izmir’e gidecekler. (1982-ÖSS)

Ayrıca bakınız-> Yapısına Göre Cümle Türleri Konu Anlatımı

CEVAP ANAHTARI
1-E 2-B 3-E 4-E 5-E 6-D 7-D 8-D 9-A 10-C 11-D 12-B 13-A 14-C 15-D 16-C 17-A 18-D 19-B 20-A 21-C 22-E 23-C