Noktalı Virgül ( ; ) İşareti ve Kullanıldığı Yerler

1. Aralarında şekil ve anlamca ilişki bulunan, birbirine bağlaçsız bağlanan ve aralarındaki duraklama kısa olan cümlelerin arasına noktalı virgül konur:

• At ölür, meydan kalır; yiğit ölür şan kalır. (Bu cümlelerin arasına nokta konabilirdi, ama duraklama kısa olduğu için noktalı virgül konmuş.)
• Gitmemiz gerekiyor; bekleyenler var. (çünkü)
• Okumuş bir kadın değil, ama anlayışlı; çok genç değil, ama güzel… (bununla birlikte)
• Karşısında, bir şezlonga uzanmış esmer, güzel bir kız, siyah maroken kaplı bir kitap okuyor; pencereden, çiçek, kır kokuları; deniz, dalga fısıltıları getiren tatlı bir nisan rüzgârı giriyordu. (Bahar ve Kelebekler; Ömer Seyfettin) (bu esnada; ve)

2. İki cümleyi birbirine bağlayan “ama, fakat, lâkin, yalnız, ancak, ne var ki, ne yazık ki, çünkü, yoksa, bundan dolayı, binaenaleyh, sonuç olarak, bununla birlikte” gibi bağlaçlardan önce noktalı virgül konur:

• Halis bir şiir fena okunabilir; lâkin sahte bir şiir iyi okunamaz.
• Olanları anladım; ama iş işten geçmişti.
• Bir aralık evden savuşmak da aklına geldi; ama faydasız buldu.
• İnsan yalanı bilmeyerek okur; ama yalan olduğunu bildikten sonra gene okumak ister mi?

* Dikkat! Sıralı cümleler arasına giren bu bağlaçlardan önce nokta, virgül ya da noktalı virgül koyup koymamak yazara göre değişebilen bir üslûp meselesidir. 

Örnek:

• Çok söylüyorum, fakat söz dinlemiyor.
• Çok söylüyorum; fakat söz dinlemiyor.

3. Virgüllerle ayrılmış tür veya takımları, farkı bölümleri ve örnekleri birbirinden ayırmada noktalı virgül kullanılır:

• Murat, Yavuz ve Kâzım bir grup; Ahmet, Metin ve Mehmet de bir grup olsunlar.
• Erkek çocuklarına Doğan, Tuğrul, Aslan; kız çocuklarına ise İnci, Çiçek, Gönül adlarını verirler.

4. Virgülle ayrılmış örnekleri farklı örneklerden ayırmak için noktalı virgül kullanılır:

• kavun, karpuz, kelek; lâhana, pırasa, ıspanak; bisküvi, kraker, çikolata…

5. Öğeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için bu sıralı cümleler arasına noktalı virgül konur.

• Sevinçten, heyecandan içim içime sığmıyor; bağırmak, kahkahalar atmak, ağlamak istiyorum.
• İster inan, ister inanma; aynen dediğim gibi oldu.

6. İçerisinde birden fazla virgül kullanılmış cümlelerde öznenin kendinden hemen sonra gelen öğelere karışmamasını sağlamak için noktalı virgül kullanılır:

• Faruk; Kenan, Hulusi ve Mustafa ile yaşıt sayılır.

NOKTALAMA İŞARETLERİ

Ayrıca bakınız ⇒ Noktalama İşaretleri

1. Nokta ( . )
2. Virgül ( , )
3. Noktalı Virgül ( ; )
4. İki Nokta İşareti ( : )
5. Üç Nokta İşareti ( … )
6. Soru İşareti ( ? )
7. Kesme İşareti ( ‘ )
8. Tırnak İşareti ( ” ” )
9. Tek Tırnak İşareti ( ‘   ‘)
10. Parantez İşareti (  )
11. Ünlem İşareti ( ! )
12. Kısa Çizgi ( – )
13. Köşeli Parantez [  ]
14. Uzun Çizgi ( __ )
15. Eğik Çizgi ( / )
16. Denden İşareti ( //)
17. Düzeltme (şapka) İşareti ( ^ )