Başar Sabuncu Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Başar Sabuncu (D: 09 Eylül 1943, İstanbul – Ö: 17 Haziran 2015, İstanbul) Yazar, çevirmen, oyuncu, yönetmen.

Başar Sabuncu Saint Joseph Fransız Lisesi’ni bitirdi. Bir süre Fransa’da tiyatro yönetmenliği öğrenimi gördü. 1961 yılında oyunculukla başlayan tiyatro-sinema serüveni sürecinde, Devlet Tiyatroları sahneleri ile İstanbul Şehir Tiyatrosu, özel tiyatrolar ve yurt dışında sahnelenmiş 13 tiyatro oyunu, 10 film senaryosu, 1 TV dizisi ve 18 radyo oyunu uyarlamasının yazarı.

Aralarında Shakespeare, Çehov, Gogol, Lorca, Brecht, Genet, Nazım Hikmet, Orhan Kemal‘in başyapıtlarının da bulunduğu 30’u aşkın tiyatro oyunuyla 6 sinema filminin ve 100’ü aşkın radyo oyunu dizisinin yönetmeni; Brecht, Genet, Marivaux ve Kovaçevic’in kimi oyunlarının çevirmeni.

Tüm bu serüvende kazandığı ödüller: Toplu yapıtlarına, British Film Enstitute (Londra 1988) ile Fransız Sinemateki (Paris 1991) ve Akdeniz Sineması Festivali (Montpellier 1993) kapsamında özel “saygı” haftaları düzenlendi; tiyatroyla sinema alanlarındaki yazarlık ve yönetmenlik çalışmaları , 4’ü uluslararası (Londra 1969, Londra 1988, Bastia 1989, Ohrid 1997) olmak üzere, 24 kez ödüllendirildi.

Başar Sabuncu’nun Eserleri

Sahnelenmiş Tiyatro Oyunları:

• Kargalar (1962)
• Şerefiye (1966)
• Çark (1969)
• Lades ya da Aile Ocağı (1970)
• Zemberek (1971)
• Mutemet Ali Rıza Beyin Yaşanmış Hayat Hikayesi (1972)
• Memurlar (1974)
• İşçi Babası Ömer Ağa ile Şoförü Recep (Brecht’e nazire, 1975)
• İşgal (1977)
• Kaldırım Serçesi (1982)
• Kan ve Gül (Prosper Merimee’den uyarlama 1984)
• Sayın Muhbir Vatandaşlar (1989)
• Bir Ata Krallığ ım (Shakespeare’den kurgulama, 1997)
• Herkes Aynı Bahçede (Çehov oyunları üzerine çeşitleme, 2001)
• Lades ya aa Aile Ocağı – Müjdat Gezen Tiyatrosu (2010)

Gerçekleştirilmiş Senaryoları:

• Adak (1979)
• Talihli Amele (1981)
• Şalvar Davası (1983)
• Namuslu (1984)
• Çıplak Vatandaş (1985)
• Kupa Kızı (1986)
• Asılacak Kadın (Pınar Kür’den, 1987)
• Kaçamak (1988)
• Zengin Mutfağı (Vasıf Öngören’den, 1989)
• Yolcu (Nazım Hikmet’ten, 1993).

Oynanmış- Yayımlanmış Çevirileri:

• Arturo Ui’nin Yükselişi (B.Brecht / Sevgi Sabuncu ile birlikte) AST – 1966
• Balkon (Jean Genet) Tiyatro Stüdyosu – 1998, Ayrıntı Yayınları – 2006
• Köleler Adası – Tartışma (Marivaux) Mitos/Boyut – 2005, Devlet Tiyatrosu – 2005
• Profesyonel (D. Kovaçeviç / Bilge Emin ile birlikte) Mitos/Boyut – 2004, Devlet Tiyatrosu – 2010
• Bayazıt (Racine) – Mitos/Boyut 2006 – İstanbul Şehir Tiyatrosu – 2007

Yönettiği Sinema Filmleri:

• Çıplak Vatandaş – 1985
• Asılacak Kadın – 1986
• Kupa Kızı – 1986 (Bunuel’in Belle de Jour filmine “nazîre”)
• Kaçamak – 1987
• Zengin Mutfağı – 1988
• Yolcu – 1994

Senaryosunu Yazdığı Sinema Filmleri:

• Şöhret Budalası – 1975 (Yön: Bilge Olgaç)
• Adak – 1979 (Yön: Atıf Yılmaz)
• Talihli Amele – 1980 (Yön: Atıf Yılmaz)
• Şalvar Davası – 1983 (Aristofanes’den esinlenme / Yön: Kartal Tibet)
• Namuslu – 1984 (Yön: Ertem Eğilmez)
• Çıplak Vatandaş – 1985
• Asılacak Kadın – 1986 (Pınar Kür’ün romanından)
• Kupa Kızı – 1986 (Joseph Kessel’in “Belle de Jour” romanından)
• Kaçamak – 1987
• Zengin Mutfağı – 1988 (Vasıf Öngören’in oyunundan)
• Kaldırım Serçesi – 1989 (TRT/TV)
• Yolcu – 1994 (Nazım Hikmet’in oyunundan)

Sahne Tasarımları:

• Puntila Ağa ile Uşağı Matti (Dormen Tiyatrosu – 1966)
• Çark (Serezli-Aşkıner T./ Max Meinecke ile) – 1970)
• Kardeş Payı ( İ. Şehir Tiyatrosu – 1977)
• Bayazıt (İ. Şehir Tiyatrosu – 2007 – “Afife Jale” sahne tasarımı ödülü)