-
Nedir?
Zengin Kafiye
Zengin Kafiye (Uyak) Nedir? Zengin Kafiye (Uyak) Örnekleri Zengin Kafiye (Zengin Uyak): Dize sonlarında sözcük ya da eklerin son hecelerinde –redif harici –üç veya daha çok harfin benzeşmesiyle ortaya çıkan kafiye. Bir gün dedim ki: “İstemem artık ne yer, ne yar” Çıktım sürekli gurbete, gezdim diyar diyar. (3 harf) (Y.K.…
Devamını Oku » -
Nedir?
Tam Kafiye
Tam Kafiye (Tam Uyak) Nedir? Özellikleri, Örnekler Tam Kafiye: Dize sonlarında sözcük ve eklerin son hecelerinde –redif harici –biri ünlü biri ünsüz harf olmak üzere, en az iki harfin benzerliğine dayanan kafiye. Hani dün kokladığım saç, hani badem Gözlü güzel, hani hürrem, hani kösem? (Oktay Rıfat, Taşlar) Ürperme verir hayâle…
Devamını Oku » -
Nedir?
Yarım Kafiye
Yarım Kafiye (Yarım Uyak) Nedir? Özellikleri, Örnekleri Yarım Kafiye: Dize sonlarında sözcük ve eklerin son hecelerinde –redif hariç– tek bir sesin (harfin) benzeşmesine dayanan kafiye. Çoğu zaman bu, tek sessiz (ünsüz) harf olur; git-tut-et; göz-yaz-yüz; deniz-yalnız vb…. – Yarım kafiye genellikle Halk edebiyatında kullanılmıştır: Örnek: Hörü kızlar sürmelemiş gözünü İlin…
Devamını Oku » -
Nedir?
Kafiye (Uyak) Nedir?
Kafiye (Uyak) Nedir? KAFİYE: Şiirde en az iki dize sonunda tekrarlanan, anlam ve görev bakımından birbirinden farklı ek ve sözcükler arasındaki ses benzerliği. eş. Uyak. Halk edebiyatındaki karşılığı “ayak”tır. Eskiden vezinli (ölçülü) ve kafiyeli (uyaklı) sözlere şiir denirdi. Günümüzde bu tanım artık geçerliliğini yitirmiştir. Gerçek şiir için vezin ve kafiye…
Devamını Oku » -
Nedir?
İktibas Nedir? Özellikleri, Örnekleri
İktibas Nedir? Özellikleri, Örnekleri İKTİBAS: Şiirde ya da düzyazıda mânâyı kuvvetlendirmek, söze güzellik katmak amacıyla bir şair ya da yazarın, eserine “âyet”, “hadis” ya da bunlardan parçalar almasıdır. İktibasın, “alıntı” ile aynı anlamda kullanılması yanlıştır; zira şiirde ve nesirde sadece ayet ve hadisleri zikretmek iktibas sanatının sahasına girer. İktibas fikre…
Devamını Oku » -
Nedir?
Alıntı
Alıntı Nedir? ALINTI: Sözlü ve yazılı anlatımda bir başka yazar ya da şairden aynen aktarılarak kullanılan, yazıda tırnak ya da ayraç (parantez) içinde gösterilen söz, cümle, bölüm. İktibas (bkz.) farklı bir terimdir. Örnek-1 Sen de ateşli tut yüreğini Gözlerinle hep sevgiyi çiz hayata “Canını sıkarsa birgün yaşamak” Sevgidir umudun kıblesi,…
Devamını Oku » -
Nedir?
Alegori
Alegori Nedir? Alegori Örnekleri Alegori: Bir fikrin, davranışın eylemin, duygunun, bir kavramın ya da bir nesnenin simgelerle, sembollerle ifade edilmesi. Os. İstiare-i Temsiliyye. Bu tarzdaki eserlere de “alegorik” denir. Örneğin, güzel sanatlarda (resim, heykel vb.) adaleti, gözü bağlı ve bir elinde kılıç ötekinde terazi ile sembolize etmek; ölümü bir elinde…
Devamını Oku » -
Nedir?
Yapma Destan ve Doğal Destan Nedir?
Yapma (yapay) Destan ve Doğal Destan Nedir? Özellikleri Nelerdir? Destanlar, meydana geliş/ var oluş özelliklerine göre iki türlüdür: Doğal destan, yapma destan. YAPMA (Yapay, Sûnî) DESTAN Bir şairin, toplumu etkileyen herhangi bir olayı tabii destanlara benzeterek söylemesi sonucu oluşan destanlardır. Yazarı belli olan, daha yakın zamanda yazılan ve olağanüstü durumlara…
Devamını Oku » -
Nedir?
Chanson de Roland Destanı
Chanson de Roland Fransız edebiyatının en eski eserlerinden biridir. En iyi ve en eski versiyonu da Oxford arşivinde bulunur. 4004 dizeden oluşur. 1080 tarihinde yazılmış olduğu rivayet edilen bu uzun epik şiir hikayesi bakımından Charlemagne’nın ordusuyla yaşadığı olaylar anlatılır. Ayrıca bakınız ⇒ Orijinal dilde baskısı: La chanson de Roland
Devamını Oku » -
Nedir?
İlyada Destanı
İlyada Destanı İLYADA Eski Yunan‘da, şair Homeros’un yazdığı varsayılan büyük bir destandır. Bir başka Homeros destanı olan Odeysseia ile birlikte, batı edebiyatının en eski örneği ve tüm zamanların en güzel şiirlerinden sayılır. Hem İlyada hem de Oysseisa, Truva Savaşı ve bu savaşta yer alan insanlarla ilgili söylenceleri dile getiren, koşukla…
Devamını Oku » -
Nedir?
Kalevala Destanı
Kalevala Destanı Kalevala, Fin (Finlandiya) ulusal destanıdır. Kalevala, çoğu, Fin fizikçi, dilci, şair Elias Lönnrot (1802-1884) tarafından 1800’lü yılların ortalarında sözlü kaynaklardan (mitolojik halk hikâyeleri, efsaneler, şiirler) derlenmiş (toplanmış) epik şiirlerden, şarkılardan oluşur. Türkçe dahil, pek çok dile çevrilen Kalevala; yaratılışı, dünyanın kökenlerini; Fin halkının (Karelyalıların) yaşam felsefesini, dünya görüşünü,…
Devamını Oku » -
Nedir?
Gılgamış Destanı
Gılgamış Destanı ve Özellikleri Gılgamış: Ölümsüzlüğü arayan bir kralın öyküsüdür. Destana konu olan kral Gılgamış İÖ. 3000 yıllarının ilk yarısında Mezopotamya’daki Uruk kentinde hüküm sürmüştür. Ölümsüzlüğün ve bilginin peşindeki insanı yücelterek anlatan Gılgamış Destanı, günümüze kalabilmiş, bilinen en eski destandır. Gılgamış Destanı, Akat ve Sümer dillerinde yazılmış tabletlerden derlenmiştir. Bunlardan…
Devamını Oku » -
Nedir?
Akıcılık
Akıcılık Nedir? Özellikleri, Örnekleri Akıcılık: Her türlü yazılı ve sözlü anlatımda (şiir, hikâye, roman vs.) hecelerin, hecelerden oluşan kelimelerin, kelimelerden meydana gelen cümlelerin, ibarelerin söylenişte ya da okunuşta dil ve düşünce yönünden hiçbir engele rastlamadan sürdürülmesi; eş, Selaset, Selis. Bu özelliğe sahip söz ve yazılara da “akıcı” denir. Akıcılık, sözcüklerin…
Devamını Oku » -
Nedir?
Ahenk
Ahenk Nedir? Yazılı ve Sözlü Anlatımda (Konuşmada) Ahenk Ahenk: Yazılı ve sözlü anlatımda seslerin, hecelerin, kelimelerin ve cümlelerin sıralanışlarından, birbirleriyle olan ilişkilerinden doğan, okurda estetik duygular uyandıran düzenleme. eş. Uyum, Armoni. Konuşmada âhenk sözlerin çok düzgün söylenmesine, cümledeki vurgu ve tonlara titizlikle uyulmasına bağlıdır. Yazılı anlatımda âhenk hecelerin yapısına, hece…
Devamını Oku » -
Nedir?
Adaptasyon (Uyarlama) Nedir?
Adaptasyon (Uyarlama) Nedir? Özellikleri Adaptasyon: Yabancı bir yapıtı yer adlarına, kişi adlarına, gelenek ve göreneklerine varıncaya değin değiştirerek yerli veya ulusal hayatın renklerine, göreneklerine, âdetlerine uydurarak çevirme işi .eş. Uyarlama, Adapte, Nakil. Çoğunlukla tiyatro oyunları için bu yola başvurulmuştur. Çevirmen toplumca yadırganmaması için olayı, durumu kendi toplumuna uyarlar; halkının dilindeki…
Devamını Oku » -
Nedir?
Açıklık
Açıklık Nedir? AÇIKLIK: Yazılı ve sözlü anlatımda anlamın belirgin bir biçimde, hemen kavranabilecek bir tarzda ortaya konmasıdır. Bu niteliği taşıyan söz veya yazılara açık, vazıh ya da vuzuh adı verilir. Kelimelerin bilinir olması, kelimelerin yerli yerinde kullanılması, cümlelerin kısa ve yalın olması, fikrin dolambaçsız söylenilmiş olması açıklığı meydana getirir. Açıklığın…
Devamını Oku » -
Nedir?
Açıklama
Açıklama Nedir? AÇIKLAMA: 1) Anlam açısından kapalı olan bir konuyu, bir olayı ya da bir edebiyat metnini, bir eseri, bir sözü biçim ve içerik yönünden inceleyip irdeleyerek anlaşılır hale getirme. eş. İzah, Tavzih. 2) Bir konunun, özdeyişin, atasözünün vb. kompozisyon ilkelerine uygun bir şekilde anlatılması.
Devamını Oku » -
Nedir?
Efsane Aşklar
Efsane Aşklar Aşk nedir? Aslı ışk olan sözcük, tasavvufta evrenin var olmasına yol açan ilk neden anlamında kullanılır. Kemal ve cemal sahibi olan Tanrı, kendini görmek istediği için evreni yaratmış, vücud-ı mutlak’la (varlık) adem-i mutlak’ın (yokluk) karşılaşmasıyla evren var olmuştur. Başlı başına bir varlığı olmayan ademi-i mutlak bir ayna görevi…
Devamını Oku » -
Nedir?
Polemik
Polemik Nedir? Polemik Sözcüğünün Anlamları Polemik terimi Yunanca “savaş , kavga” anlamını taşıyan “polemikos” kelimesinden türemiştir. Platon “Cumhuriyet” adlı eserinde “Polemarchus” isimli bir karakter yaratmış, polemiği etik tartışmalara götüren bir araç olarak tanımlamıştır. Türk Dil Kurumu’nun sözlüğünde polemik, ağız dalaşı ve kalem kavgası olarak tanımlanır. Polemiğe girmek ise yine aynı…
Devamını Oku » -
Nedir?
Nazım Nedir? Nazım Birimi Nedir?
Nazım Nedir? Nazım Birimi Nedir? Nazım şekillerinde ölçü olarak kullanılan parçaya nazım denir. Şiir dizelerden oluşur. Dizelerin kuruluşu, kümelenişi nazım birimini meydana getirir. Türk şiirinde; halk şiirinde ayrı, divan şiirinde ayrı nazım birimleri kullanılmıştır. 1940’lı yıllardan sonra da serbest nazım şekilleri denenmiş, bentler nazım birimi olmuştur. İslamiyet öncesi Türk edebiyatında bir…
Devamını Oku » -
Nedir?
Ünsüz Düşmesi
Ünsüz Düşmesi Nedir? Özellikleri, Örnekleri Ünsüz düşmesinin görüldüğü yerler: 1. Türkçede ikiz ünsüz bulunmaz. Bu yüzden Arapçadan dilimize geçmiş olan ve sonunda ikiz ünsüz bulunduran kelimeler yalın durumunda kullanıldığında ünsüzlerden biri düşer. hakk>hak, redd>ret, hiss>his, zann>zan, zemm>zem, hall>hal, şıkk>şık, afv>af… 2. k sesi ile biten kelimelerde -cik eki getirildiğinde kelime…
Devamını Oku » -
Nedir?
Ünsüz Türemesi
Ünsüz Türemesi Nedir? Ünsüz türemesinin görüldüğü yerler: 1. Türkçe kelimelerde, kökte aynı ünsüz yan yana bulunmaz. Ama af, his, zan, ret, hal, şık, gibi Arapça asılları çift ünsüz barındıran (afv, redd, hiss, zann, hall, şıkk) ve Türkçede tek ünsüzle kullanılan kelimelere ünlüyle başlayan ek veya yardımcı fiil getirildiğinde asıllarındaki ikinci…
Devamını Oku » -
Nedir?
Ünsüz Yumuşaması
ÜNSÜZ YUMUŞAMASI “p, ç, t, k” seslerinden biri ile biten Türkçe veya yabancı kelimelere ünlü ile başlayan ekler (yapım veya çekim eki) getirilince, kelime sonundaki sert ünsüz yumuşar ve “b, c, d, g, ğ“ye dönüşür. Hatta “g”nin “ğ”ye dönüştüğü de görülür: ağaç>ağaca, çocuk>çocuğu, senet>senedin dolap>dolabın, ekmek>ekmeği, kitap>kitabım tüfek>tüfeği, diyalog>diyaloğu… almak>almağa……
Devamını Oku » -
Nedir?
Ünsüz Sertleşmesi (Benzeşmesi) Kuralı
Ünsüz Sertleşmesi (Ünsüz Benzeşmesi) Nedir? Özellikleri, Örnekleri Türkçe veya yabancı bir kelimenin sonunda f, h, s, ç, ş, p, t, k ünsüzleri bulunuyor ve bu kelimelere, sert şekli de olan yumuşak bir ünsüzle (b, c, d, g) başlayan ek getiriliyorsa, ekin başındaki yumuşak ünsüz, kelime sonundaki sert ünsüzün etkisiyle sertleşir.…
Devamını Oku » -
Nedir?
Ulama Nedir? Ulama Örnekleri
Ulama Nedir? Ulama Örnekleri Ünsüzle biten kelimelerden sonra ünlü ile başlayan kelimeler gelirse, önceki kelimenin son ünsüzü, sonraki kelimenin ilk ünlüsüne bağlanarak okunabilir. Bu durum konuşma dilinde kendiliğinden olurken şiir dilinde özellikle -bazen vezin gereği- yapılır. Buna ulama denir. Korkma, sönmez bu şafaklar da yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde…
Devamını Oku » -
Nedir?
Hazret Nedir?
hazret nedir? isim Arapça 1 . Yüce kabul edilen kimselerin adlarının başına saygı, övme, yüceltme amacıyla getirilen unvan: “Hazreti Ali. Hazreti Fatma.”- . 2 . mecaz Adı söylenmeyen bir kimseden söz edilirken kullanılan bir söz: “Bilen bilir, kolay okunan yazar değildir hazret.”- R. Erduran. 3 . mecaz Kullanıldığında bir kişinin…
Devamını Oku » -
Nedir?
Mabeyn Nedir?
Mabeyn Nedir? mabeyin -yni isim, eskimiş (ma:beyin) Arapça 1 . Ara (arası, aranız, aranızda…) “Meseleyi mabeyninizde halletmelisiniz.”- . 2 . tarih Eski konaklarda harem ile selamlık arasındaki daire. 3 . tarih Padişah sarayı.
Devamını Oku » -
Kitap
72. Koğuş- Orhan Kemal
72. Koğuş Orhan Kemal‘in uzun hikâyesi (1954). Olay, İkinci Dünya Savaşı yıllarında bir cezaevi koğuşunda geçer. Çoğu türlü hırsızlıklardan yatmakta olan bu “yoksul, pis Adembaba’lar” arasında, babasını öldürmüşleri öldürmekten hükümlü Rizeli Ahmet Kaptan’a bir gün, hemen hemen unuttuğu yaşlı anasından yüz elli lira gelir. Cömert Kaptan, koğuştaki dostuna, düşmanına yardım…
Devamını Oku » -
Türk Dili ve Edebiyatı
ADAM OLMAK-Rudyard KIPLING
Adam Olmak – Rudyard Kipling ADAM OLMAK çevrende herkes şaşırsa bunu da senden bilse sen aklı başında kalabilirsen eğer herkes senden kuşku duyarken hem kuşkuya yer bırakır hem kendine güvenebilirsen eğer bekleyebilirsen usanmadan yalanla karşılık vermezsen yalana kendini evliya sanmadan kin tutmayabilirsen kin tutana düşlere kapılmadan düş kurabilir yolunu saptırmadan…
Devamını Oku » -
Nedir?
Cönk Nedir? Özellikleri
Cönk Nedir? Cönklerin Özellikleri Cönk, Genellikle dikey olarak aşağıdan yukarıya doğru açılan, halk arasında dana dili veya sığır dili gibi adlarla da bilinen, içerisinde âşık şiirinin yanı sıra az da olsa divan şiirinin de örneklerinin bulunduğu defterlerdir. Bunların dışında cönklerde, mâni, atasözü ve bilmece gibi anonim ürünlerin yanı sıra, folklorun…
Devamını Oku »
