Kafiye Anlayışları: Göze ve Kulağa Göre Kafiye
Kafiye Anlayışları
a) Göze göre kafiye anlayışı:
Divan şairleri tarafından benimsenen kafiye anlayışıdır.
Arap alfabesine göre çıkış noktaları (çıkak) birbirine yakın olan seslerin aynı ses sayılması bu anlayışta kafiye olarak kabul edilmez.
Bu anlayışa göre dize sonlarında mutlaka aynı ses kullanılmalıdır.
Zerre-i nurundan iken muktebes
Mihr ü mehe etmek işaret abes”
abes → عبت
muktebes → مقتبس
dizelerinin son sözcükleri Arap alfabesine göre iki ayrı harfle “se ve sin” yazıldığından kafiye olarak kabul edilmez. Göze göre kafiye benimsendiği için bu iki sesin görünüşleri birbirinden farklıdır.
b) Kulağa göre kafiye anlayışı:
Sadece ses benzerliğinin benimsendiği kafiyedir. Çıkış noktaları aynı olan sesler dize sonlarında tekrarlandığında kafiye kabul edilir.
Örneğin; dize sonunda Arap alfabesinde “se” ile”sin”ya da”sin”ile” sad”harfleri kafiyeli kullanılabilir. Ya da “ç” ve “ş” harfleri kafiyeli sayılabilir.
İslamiyet’ten önceki dönemde, halk şiirinde ve tekke şiirinde, Servet-i Fünun ve sonraki tüm dönemlerde edebiyatımızda hâkim olan kafiye anlayışıdır.
Ayrıca bakınız->
