DRAMA ETKİNLİKLERİ

1. Drama etkinlik planı hazırlama
2. Oyun alanının hazırlanması
3. Etkinliklerin hazırlanması, kurgulanması
4. Etkinliklerin uygulanması
5. Etkinliklerin değerlendirilmesi

1. DRAMA ETKİNLİK PLANI HAZIRLAMA

Drama iyi bir organizasyon ister. İyi bir planlamayla hedeflenenlere kolayca ulaşır. Drama etkinlik planı hazırlarken etkinlikte verilmek istenen amaçlar göz önünde bulundurulmalıdır. Eğer, öğretmen etkinliği dikkatli bir şekilde planlarsa ve grupta ne yapılması gerektiğini biliyorsa, hedefe daha kolay ulaşabilir.

Konu : Genellikle konu bir başlık olarak verilir. Örneğin ; Mevsimler.
Hedefler : Öğretmen her etkinlik için öğrencilere kazandırmak istediği davranışları ve bilgileri belirler.
İçerik : Planlanan hedeflere varmayı sağlayabilecek öykü ya da senaryo taslaklarından oluşur.
Oyunun Geçeceği Ortam : Dram konusunun geçtiği ( düşsel ) mekan, olayın yaşandığı yerdir.
Öğretmenin Rolü : Drama liderinin, öğrenci grubunu ve oyunun akışını yönlendirmek amacıyla zaman zaman gireceği roller bulunabilir.

Etkinlik planında öğretmene yönelik olarak dikkat edilecek diğer noktalar şunlardır :
1. Konu seçimi: Çocuklara neyi öğretmek istiyorsunuz?
2. Mekan seçimi: Dramayı hangi düşsel ortamda gerçekleştirmek istiyorsunuz?
3. Çocukların rolleri: Çocuklar hangi rolleri oynayacaklar?
4. Öğretmenin rolü: Öğretmenin alacağı roller nelerdir?
5. Dramanın odak noktası: Çözülecek problem nedir?

7 – 11 yaşındaki çocuklar ;
1. Olayları, gözlemlerini ve deneyimlerini anlatabilir.
2. Sonuçları tahmin edebilir, olasılıkları tartışabilir.
3. Düşünce ve davranışlarının nedenlerini açıklayabilir.
4. Yorumlar yaparak anladıklarını gösterebilir.
5. Tartışma sonuçlarını mantıklı değerlendirmeye dönüştürebilir.
6. Girdikleri role uygun dili kullanabilir.

Öğretmenin dramadaki kendi rolü hakkında sorması gereken sorular aşağıdaki gibi örneklendirilebilir:
1. Toplumun kültür değerleri, davranış kalıpları gibi kültürel değişkenlikleri biliyor muyum?
2. Hangi ortamda, hangi koşullarda yaşayan, ne tür ön yargılara sahip olan, hangi değerleri benimseyen öğrencilerle birlikteyim?
3. Sosyal sorunlarımız nelerdir, nerelerde, hangi koşullarda yaşıyoruz, biliyor muyum?
4. Çocukların gelişim özelliklerini biliyor muyum?
5. Bu yaş çocuklarının olay ve olguları nasıl bir gözle gördüklerini biliyor muyum?
6. Bu ders içinde hangi öğrenmeleri sağlayacağım?
7. Drama sürecinde hangi rolleri üstleneceğim?
8. Oyunların akışında oluşacak rolleri nasıl dağıtacağım?
9. Sürecin oluşumuna göre hangi düzenlemeleri yapabilirim?

2. OYUN ALANININ HAZIRLANMASI

En ideal olanı özel bir drama salonunun bulunmasıdır. Böyle bir salonun bulunmadığı yerlerde öğrencilerin yüz yüze bakacakları, tehlikesiz geniş bir alan oluşturulur. Sınıf ta kullanılabilir. Dikkat edilmesi gereken diğer önemli noktalar ise ; konu dışı uyarıcılardan uzak bir alan olmasıdır.

Alanın düzenlenmesinde şu kurallara uyulmalıdır:
* Çalışmanın yaptırılacağı yerin belirlenmesi,
* Çalışma ortamının konu dışı uyarıcılardan arındırılması,
* Kullanacak materyallerin hazır bulundurulması,
* Öğrencilerin aksesuar sandığındaki malzemelerden istediği kadar yararlanmasının sağlanması gerekir .

3. ETKİNLİKLERİN HAZIRLANMASI, KURGULANMASI

Teması ya da konusu ( öyküsü ) belirlenmiş bir etkinlik için bölümlerin kurgulanması ve bazı tekniklerin kullanılması gerekir. Bu çalışma, bir dersi değil, birkaç haftalık süreyi hatta tüm bir dönemi de kapsayabilir.
1. Öykünün oluşturulması :
2. Üzerinde odaklanacak anın seçimi :
3. Bu anı canlandırmak üzere gruplardaki her katılımcı bir rol üstlenir ve donar :
4. Bu anın öncesinde ne olduğu tartışılır ve bu kez bunu göstermek üzere yeni bir tablo oluşturur :
5. Bundan sonra, belirlenen anın sonrasında neler olabileceği tartışılır :
6. Gruplar isterlerse tek tek, o anın öncesi .o an ve o anın sonrası olmak üzere yeniden ve bir kez daha, hızlı olarak tablolarını oluşturabilirler.
7. Katılımcılar oluşturdukları tablolardaki rolleri için birer cümle bulurlar :
8. Canlandırma için her grubun tablolarından öykünün içeriğine en uygun olanlar grubun önerileriyle seçilir.

4. ETKİNLİKLERİN UYGULANMASI

Etkinliğin Adı: Dışarıda ne var ?
Hedefler: 1.Yaratıcı imgelemin desteklenmesini sağlayabilme
2.Dil gelişimine yardımcı olabilme
Materyal: Konuya uygun materyaller kullanılır. Oyun alanı da ona göre düzenlenir.

Isınma Çalışmaları
Çocuklar sınıf içinde dağınık olarak ayakta dururlar. Öğretmen ;
* Ritm eşliğinde ileri doğru yavaş ve hızlı yürümeler,
* Ritm eşliğinde geriye doğru yavaş ve hızlı yürümeler,
* Olduğu yerde hızlı ve yavaş yürümeler,
* Başı yavaşça sağa sola çevirme, yukarı aşağı eğmeler,
* Omuzları içeri dışarı çevirme,
* El ve ayak bileklerini çevirme gibi çalışmalar yaptırır. Öğretmen, bunlara katılabileceği başka ısınmalarda tasarlayabilmelidir.

Kaynaştırma çalışmaları
Ortaya öğrenci sayısından az sandalye koyulur. Öğrencilerin müzik eşliğinde sandalyelerin çevresinde dönmeleri ya da dans etmeleri ve müzik durunca sandalyelere oturmaları istenir.

Uygulama
Öğretmen, öğrencilere gözlerini kapamalarını ve bir pencereden baktıklarını düşünmelerini söyler. Tanınan belli bir süre sonunda her öğrenci yanındaki arkadaşına gördüklerini anlatır. Sırayla çocuklar pencereden gördüklerini anlatırken, hangi ortamlarda, nasıl bir pencereden baktıklarını oynayarak canlandırırlar.

Değerlendirme ( Gözden Geçir ve Tartış )
Lider, yapılan çalışmalarda ki rollere ilişkin açık uçlu sorular sorarak bir tartışma ortamı yaratır. Öğretmen iyiye, kötüye karar verici bir durumda olmamalıdır.

* Arkadaşlarımız hayal güçlerini kullandılar mı?
* Hangi pencereden baktıklarını hemen anlayabildiniz mi ?
* Oynarken ne hissettiniz? Neler yaşadınız?
* Herhangi bir güçlük çektiniz mi? nerede güçlük çektiniz? Gibi sorularla etkinliğin tartışılması ve gözden geçirilmesi gerçekleştirilir.

5. ETKİNLİĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Drama eğitimin yapısı ve içeriği gereği, geleneksel bir eğitim dizgesini ölçme ve değerlendirme araçlarıyla drama eğitiminin geliştirmeye çalıştığı yaratıcılığı ölçmek pek olanaklı görülmemektedir. Değerlendirme, eğitimde yaratıcı drama etkinliklerin uygulamasında önemli bir aşamadır. Ölçme yöntemlerinin bazıları dramanın doğasına uyarlanarak uygulanabilir. Örneğin, test yöntemini kullanılması uygun değilken, öğrencinin dersteki gelişimini izleyecek gözlem formları oluşturulması ya da yapılan herhangi bir etkinliğin ardından, uygun olan zamanlarda ya da öğrencilerin isteği doğrultusunda tartışmalar açılması ve soru – yanıt tekniğinin kullanılması uygun olabilir. Öğretmenin açılan bu tartışma sırasında öğrencilere yöneltebileceği ‘ ne yaşadınız ?” neler hissettiniz ‘, ‘ nerelerde güçlük çektiniz ‘ gibi sorular öğrenciler tarafından yazılı ya da sözlü olarak yanıtlanabilir. Bu sorulardaki amaç, öğrencinin kendini çok yönlü ve yaratıcı bir biçimde ifade edebilmesidir. Öğretmen, öğrenciyi bu tür ortama hazırlayan bir aracı durumundadır.

Drama Öğretmeninin Özellikleri ‘ bölümünde de anlatıldığı gibi, öğretmen değerlendirme aşamasında da esnek, hoşgörülü ve sabırlı olmalı, öğrenciye zaman tanımalıdır. Öğretmen, sürekli olarak öğrencileri desteklemeli ve olumlu bir biçimde oyuna katılmaya yönlendirmelidir. Drama dersinin başarılı olması öğretmenin başarılı olmasına bağlıdır. Drama eğitiminde öğrenciler ; sesler, imgeler, hareketler, sözcükler ve biçimler yaratarak olaylara ilişkin düşüncelerini ve dünyaya bakış açılarını açıklamaya çalışırlar. Drama öğretmeninin, öğrencileri değerlendirmesine ışık tutması açısından aşağıda sayılan değerlendirme sayıları dikkate alınmalı.

Değerlendirme Soruları

• Dramaya aktif olarak katılıyor mu?
• Dramaya katılımda istekli mi?
• Drama dersine yönelik olarak olumlu bir tutuma sahip mi?
• Dramaya katılırken işbirliği içerisinde mi?
• İkili, küçük gruplara ya da tüm sınıfla birlikte çalışabiliyor mu?Isınma oyunlarına rahatlıkla katılabiliyor mu?
• Sözel ya da sözel olmayan yollarla kendini ifade edebiliyor mu?
• Duygularını, düşüncelerini, yaşantılarını, olayları ifade etme yeteneği gelişiyor mu?
• Drama yolu ile girişkenliği gelişiyor mu?
• İletişim kurma becerileri artıyor mu?
• Konuştuğu dili kullanma yeteneği gelişiyor mu?
• Problem çözme ve karar verme yetisi gelişiyor mu?
• Doğaçlama oyunları oynamaya istekli mi?
• Anında, kendiliğinden davranabiliyor mu?
• Somut – soyut arasında ilişki kurabiliyor mu?
• Sembolik gösterimleri algılayıp aktarabiliyor mu?
• Yaratıcı ve hayal gücüne dayalı roller üretebiliyor mu?
• Bireysel yaratıcılığını ve hayal gücünü drama ortamına tümüyle aktarabiliyor mu?
• Bedenini ( ses, jest, mimik ve sözel olarak ) roldeki ya da öyküdeki duygu ve hareketlere uygun olarak ifade edebiliyor mu?
• Kuklayı kullanarak bir karakter yaratabiliyor mu?
• Rol oynama ve pandomime yönelik oyunlara katılmaya istekli mi?
• Bir rolün içine girip oynayabiliyor mu ve rol içinde sahne yapabiliyor mu?
• Grup önünde ya da gerekirse seyirci önünde oynayabilme rahatlığına sahip mi?
• Grupla birlikte düşlerini, duygularını ve rollerini tartışabiliyor mu?
• Kendisini ve gruptaki diğer kişileri olumlu bir biçimde eleştiriyor mu?