Birleşik Sıfatlar
Yapısında birden fazla kelime barındıran sıfatlardır.
Külyutmaz öğretmen, mirasyedi gençler, boşboğaz insanlar, boğazına düşkün adam, birtakım sorunlar, cana yakın çocuk…
Birleşik sıfatlar ikiye ayrılır:
a) Kaynaşmış Birleşik Sıfatlar
Anlamca kaynaşmış sıfatlardır. Birden fazla kelimenin sözlük anlamlarından az ya da çok uzaklaşarak, aralarına ek ya da kelime girmeyecek şekilde birleşerek oluşturdukları sıfatlardır.
Örnekler:
- Canciğer dost,
- vatansever sanatçı,
- pisboğaz çocuk,
- mirasyedi gençler,
- kahverengi elbise,
- eşsesli kelimeler,
- birkaç adam,
- herhangi bir öğretmen,
- biraz zaman,
- birtakım elbiseler…
b) Kurallı Birleşik Sıfatlar
Kurallı birleşik sıfatlar çeşitli yollarla oluşurlar:
- Sıfat tamlaması + “-lİ” yapım eki
büyük yapraklı ağaçlar, dost bakışlı insanlar, kısa boylu asker, büyük kapılı bina, kırık camlı ev…
- Sıfat tamlaması + “lIk” eki
yarım günlük mesai, üç kuruşluk iş…
- İsim + iyelik eki + sıfat
salonu büyük (bir) ev, çenesi düşük adam, saçı uzun bebek, rengi soluk kumaş…
- Takısız isim tamlaması + “-lİ” yapım eki
taş duvarlı ev, aslan yürekli çocuk, demir kapılı bahçe…
- İsim + “-DEn” ayrılma hâl eki + isim-fiil
kulaktan dolma bilgiler…
- İkileme + isim
evsiz barksız insanlarımız, tatsız tuzsuz işlerimiz, irili ufaklı eşyalar…
- İsim + ek + fiilimsi + isim
işini bilir memur
- Deyim + isim
cana yakın arkadaşlar, çenesi düşük insan…
Kaynak: Sıfatlar konu anlatımı
