Orhan Burian

Orhan Burian Kimdir? Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri

Orhan Burian (D. 1914, İstanbul – Ö. 5 Mayıs 1953, Ankara, 39 yaşında) Akademisyen, eğitimci, çevirmen, deneme ve eleştiri yazarıdır.

Orhan Burian, Kabataş Lisesi’ni bitirdikten (1932) sonra devlet bursuyla gittiği İngiltere’de Cambridge Üniversitesi’nde İngiliz dili ve edebiyatı öğrenimi gördü (1933-1936). Ertesi yıl göreve başladığı DTCF İngiliz Edebiyatı Bölümü’nde profesörlüğe kadar yükseldi. Bu arada Ankara Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü’nde Batı Edebiyatı ve Tiyatro Tarihi dersleri verdi.

1947-1949 yılları arasında ABD’de Princeton Üniversitesi’nde kendi alanında araştırmalar yaptı. İngiliz, Amerikan ve çağdaş Türk edebiyatlarına ilişkin Türkçe, İngilizce yazıları, çevirileriyle tanındı. Deneme ve eleştirilerini 1936’dan başlayarak 1950’ye kadar Yücel dergisinde, daha sonra kendi çıkardığı Ufuklar (1952-1953, 15 sayı) dergisinde yayımladı. “Bir örnek taklidi değil, bir arayış sistemi; zaman içinde kendini tanıma çabası” olarak algıladığı Türkiye’ye özgü bir hümanizm anlayışını savunan Burian, bu çerçevede Türk kimliğinin, Türk görünümünün İngiliz kaynaklarında yansıması üzerinde durdu.

Burian, 5 Mayıs 1953 tarihinde Ankara’da kanser hastalığından dolayı 39 yaşında vefat etti.

Orhan Burian’ın Eserleri

Deneme-Eleştiri:

• Denemeler-Eleştiriler (Haz. Vedat Günyol), Çan / İstanbul 1964

Araştırma-İnceleme:

• Byron ve Türkler, Recep Ulusoğlu Basımevi / Ankara 1938
• Shakespeare Hayatı, Sanatı, Eserleri (Haz. Vedat Günyol), Ekin Basımevi / İstanbul 1955
• Babıâli Nezdinde Üçüncü İngiliz Elçisi Lello’nun Muhtırası, Türk Tarih Kurumu Basımevi / Ankara 1952 (araştırma)

Antoloji:

• Mütarekeden Sonrakiler (1918-1938), Çituri Biraderler Basımevi / İstanbul 1938
• Kurtuluştan Sonrakiler, Pulhan Matbaası / İstanbul 1946

Tiyatro:

• Canın Yongası, Yeni Ufuklar / İstanbul 1954
• Ceylan Çocuk, Yeni Ufuklar / İstanbul 1954

Çeviri:

Başta Shakespeare olmak üzere Tagore, Huxley, Sygne, Barrie, O’Neil, Arthur Miller’den çeviriler yaptı.

• Bahçıvan (Rabindranath Tagore), Çituri Biraderler Matbaası / İstanbul, 1938
• Othello (W. Shakespeare), Becid Basımevi / İstanbul 1940
• Denize Giden Atlılar (J. M. Synge), Maarif Matbaası / İstanbul 1940
• Beğendiğiniz Gibi (W. Shakespeare), Maarif Matbaası / Ankara 1943
• Kabahat Kendimizde (J. M. Barrie), Maarif Matbaası / İstanbul 1944
• Atinalı Timon (W. Shakespeare), Maarif Matbaası / İstanbul 1944
• Hamlet (W. Shakespeare), Maarif Matbaası / Ankara 1944
• Yeni Dünya (Aldoux Huxley), Milli Eğitim Basımevi / Ankara 1945
• Karaağaçlar Altında (Eugène O’neil), Maarif Matbaası / Ankara 1945
• Macbeth (W. Shakespeare), Milli Eğitim Basımevi / Ankara 1946
• Sanatçının Ölümü (Arthur Miller), Milli Eğitim Basımevi / İstanbul 1952