“Korktuğumu” ve “tanırsan” kelimelerini yapısal (morfolojik) olarak inceleyelim. Bu tür inceleme, kelimenin kökü ve eklerini ayırarak hangi işlevleri yerine getirdiklerini açıklamayı içerir.
1. Korktuğumu
Kök: kork → Fiil kökü, "korkmak" eyleminden gelir.
Ekler:
-tuğ → Fiilden isim yapan ortaç (sıfat-fiil) eki. Burada geçmiş zaman anlamı taşır, "korktuğum" = "benim korktuğum (şey)".
-um → 1. tekil şahıs iyelik eki. Korktuğum = "benim korktuğum".
-u → Belirtme durumu eki (yükleme hâli). Korktuğumu = "benim korktuğum şeyi" (belirtili nesne görevinde).
Yapısal çözümleme:
kork- + -tuğ + -um + -u
(fiil kökü) + (ortaç eki) + (iyelik eki) + (durum eki)
Anlam: "Benim korktuğum şeyi" → Belirtili nesne olarak kullanılır.
2. Tanırsan
Kök: tanı → Fiil kökü, "tanımak" eyleminden gelir.
Ekler:
Yapısal çözümleme:
tanı- + -r + -sa-n
(fiil kökü) + (kip eki) + (şart kişi eki)
Anlam: “Eğer sen tanırsan”