İskender Fahrettin Sertelli Kimdir? Hayatı ve Eserleri

İskender Fahrettin Sertelli (d. 1895, İstanbul – ö. 29 Mayıs 1943, İstanbul) Yazar.

İskender Fahrettin Sertelli, edebiyatımızın en üretken yazarları arasında yer almasına ve döneminde de edebiyat çevreleriyle iç içe ve tanına bir yazar olmasına rağmen hayatı hakkında bilgimiz sınırlıdır. Yapılan araştırmalar sonucunda 1892 yılında İstanbul’da doğduğu tespit edilmiştir. Babasının adı Ali Ramiz Bey ve annesinin adı Fahire Hanım’dır. Sertelli’nin babası muhalif davranışları sebebiyle Akka’ya sürülmüştür. Bu sürgün sebebiyle de Beyrut’ta Amerikan Koleji’nde eğitim hayatına devam etmiştir. Bu bilgiyi Kitap ve Kitapçılık dergisinde Hikmet Münir Ebcioğlu ile yaptığı röportajından öğreniyoruz.

İlk yazısı, 16 Kanunisani 1327 (29 Ocak 1912) tarihli Musavver Erganın dergisinin yedinci sayısında yayımlanan “Kanlı Sahifelerden: Julia Wedwort” adlı makalesidir. Bir sene sonrasında okul çocuklarına yönelik Mektebli isimli dergide başmuharirlik yapmıştır.

1922 yılında C.N.F. takma adıyla Peyam-ı Sabah gazetesinde bir İngiliz gezginin Mütareke yıllarındaki İstanbul izlenimlerini tercüme eder.

Sertelli’nin 1920’li yıllarda sahneye konmuş ancak kitaplaşmamış oyunları da vardır:

• Paris’te Bir Türk Kızı (Trajedi),
• Frengililer (Dram),
• Siyah Gölgeler (Tarihi Oyun),
• Dora (Komedi),
• Anadolu Yıldızı (Operet),
• Kadınsız Dünya (Dram),
• Uyanan Kim? (Komedi),
• Siyah Elmas (Komedi).

1928’te üç ayrı polisiye seri yaratmıştır:

• İstanbul’un Arsen Lupen’i Elegeçmez Kadri,
• Türk Polis Hafiyesi Yılmaz ve
• Şeytan Hadiye

yazarın harf devriminden önce yayımladığı ve Behlül Dânâ müstearıyla yazdığı polisiye serileridir.

29 Mayıs 1943 yılında İstanbul’da vefat eden yazar, kısa hayatı içerisine kırk üç tanesi basılmış elli yedi tanesi de gazetelerde tefrika olarak kalmış yüz eser kaleme almıştır.

Yazar, Teşvikiye Camii’nde kılınan cenaze namazının ardından İstanbul Feriköy’de aile mezarlığına defnedilmiştir.

Kaynakça:

[1] Büyükarman, Didem Ardalı. “Didem Ardalı Büyükarman ile İskender Fahrettin Sertelli ve Şeytan Hadiye Serisi Üzerine”. Açık Radyo (3 Mayıs 2018), https://open.spotify.com/episode/3Kj6Phs98y0o51xGxu1Lqd?si=YHXiZpADQ8aaFFbDvR5eTg , (07.06. 2022)

[2]  Didem Ardalı Büyükarman, “İskender Fahrettin Sertelli”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/iskender-fahrettin-sertelli, (08.06.2022)

[3] Ayrıntılı bilgi için bkn. Erol Üyepazarcı, Korkmayınız Mister Sherlock Holmes!, Türkiye’de Polisiye Romanın 125 Yıllık Öyküsü (1881-2006), c.1 (İstanbul: Oğlak Yayınları, 2008)

Hazırlayan:

Kader Kayhan, Yıldız Teknik Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü.

İskender Fahrettin Sertelli’nin Eserleri

Roman:

• Abdülhamit ve Afrodit
• Afrika’da Deniz Altında İnsanlar (Çeviri)
• Amerika’ya Kaçırılan Türk Kızı
• Asya’dan Bir Güneş Doğuyor
• Avcı Mehmet
• Barbaros
• Beşinci Kola Karşı Altıncı Kol (Çocuk Romanı)
• Bin Bir Direk Cinayeti
• Bir Deli Kızın Hatıra Defteri
• Bizans’ın Son Günleri
• Casus Mektebi: Mis Nora Davisîn Sergüzeştleri
• Çanakkale’de Küçük Ahmet’in Kahramanlığı
• Deliler Saltanatı
• İkbal Kütüphanesi
• Denizin Hücumu (Çeviri)
• Evlat Sevgisi Aşkı Yendi
• Harp Zenginin Kızı ve Kasa Hırsızları
• Hint Fakirinin Esrarı (Çeviri)
• Hint Yıldızı
• İngiliz Casusu Lawrens İstanbul’da
• İstanbul’u Nasıl Aldık?
• Kaptan Scott’un Sergüzeşti (Çeviri)
• Karakurum’dan Tuna’ya Türk Akını
• Kemancının Kızı
• Kubilay Han’ın Akınları
• Kutuplarda Bir Türk Kızı
• Meçhul Adalarda Seyahat (Çeviri)
• Öldüren Kadın
• Pınar Başında Ölen Kız
• Prensesin Gerdanlığını Kim Çaldı?
• Sakın Beni Okuma!
• Sokak Çocukları
• Sudan Vahşileri Arasında (Çeviri)
• Sümer Kızı
• Tahtları Deviren Çocuk
• Tanrının Oğlu
• Tarihin Çocukları
• Tayyare ile Devrialem Seyahati (Çeviri)
• Telli Haseki
• Temuçin ve Oğulları
• Transatlantik Kundakçısı
• Üç Çiçek Bir Böcek: Evlat Sevgisi mi Galip Aşk mı?
• Yataklı Vagonlar Mabudesi (Çeviri)
• Yılmaz Haydutlar Peşinde
• Yirmi Beş Kocalı Kadın
• Gazetelerde Tefrika Olarak Neşredilen Romanları:
• 66 Numaralı Casus
• Abdülhamid Devrinde Saray Entrikaları
• Akdeniz’de Türk Akıncıları
• Aşık Garip
• Aşk Dilencileri (Çeviri)
• Bar Çiçekleri
• Bayrağımı Nasıl Kurtardım?
• Ben Kimin Metresiyim?
• Bir Casusun Gizli Defteri
• Çılgınlar Kulübü
• Dalkavuklar Saltanatı
• Dara ve İskender
• Dişi Korsan
• Endülüs’te Kemal Reis
• Esir Pazarında Satılık Kadınlar
• Filipin Adalarında Casuslar Düellosu (Çeviri)
• Gökyüzünde Aşk Yarışları
• Hırsız Kim?
• 2İstanbul’da Neler Gördüm (Çeviri)
• İngilizlere Parmak Isırtan Casus: Yokohama (Çeviri)
• İslam Tarihinde Türk Kahramanları
• Kaptan Paşa Geliyor
• Kara Yelkenli Kadırga
• Kemal Reis’in İspanya Dönüşü
• Koca Yusuf
• Tuna Yıldızı
• Koca Yusuf Amerika’da
• Konuşan Mumyalar
• Korsan Adalarında Murat Reis
• Kubilay Han
• Leyla ile Mecnun
• Mehmetçik Geçiyor
• Mukaddes Uçurum
• Nazikter Kalfanın Hatıraları (Çeviri)
• Nil Çocukları
• Onu Ben Boğdum
• Orduları Durduran Kadın
• Plaj Bülbülleri
• Sahte Prenses
• Sanghay Batakhaneleri
• Seba Melikesi Belkıs
• Semiramis
• Singapur Korsanları
• Siyah Laleler
• Şark Rumeli Bulgaristan’a Nasıl Geçti?
• Taçları Çiğneyen Hükümdar
• Tahir ile Zühre
• Tanrının Oğlu
• Turakina
• Türkan Hatun
• Yedikule Zindanlarında
• Tefrika Halinde Neşredildiği Halde Bilgilerine Ulaşılamayan Romanları:
• Abdülhamid ve Gözdeleri
• Amerika’da Bir Japon Casusu
• Aydın Reis
• Bayezid ve Timurlenk
• Bilge
• Çölde Bir Türk Çocuğu
• Dişi Kartal
• Entellicens Servisin İçyüzü
• Ferhat ile Şirin
• Firavunun Kızı
• Halifenin Sarayında Bir İspanyol Güzeli
• Hançerli Kadın
• Hep Kadın Yüzünden
• Kaptan Paşanın Gözdeleri
• Karadeniz Korsanları
• Konuşan Kadavra
• Kudüs Kızları
• Murat Reis’in Çocukluk Hatıraları
• Sümer Yıldızı
• Topkapı Sarayında Casus Lukreçya
• Tuna Boylarında Türkler
• Venedik Zindanlarında
• Yolunu Şaşıran Kadın
• Zamora: Bizans Sarayının Rasputini

Hikâye:

• Cennetten Gelen Kitap
• Çocuklara Küçük Hikâyeler
• Bir Türk Polisinin Amerika’daki Sergüzeştleri
• Şeytan Hadiye’nin İngiltere’de Sergüzeştleri
• İstanbul’un Arsen Lüpen’i Ele Geçmez Kadri’nin Sergüzeştleri