10. Sınıf Türk Edebiyatı 1. Dönem 1. Yazılı Soruları

[ahbar]

SİLİFKE ERTAN CÜCELOĞLU LİSESİ 2008 – 2009 ÖĞRETİM YILI
I.DÖNEM 10.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ I.YAZILISI
ADI SOYADI:
NUMARASI: SINIFI: NOTU:
1. “Bir Edebiyat tarihçisi yaz tatilinde gittiği bir yerde; o yörenin sanatçısına ait bir türkü dinliyor. Daha da inceleyince söz konusu sanatçının eserlerde bulunmayan türkülerine rastlıyor. Bu türküleri derleyerek bir eser yayınlıyor.” Yukarıdaki metinden hareketle Edebiyat Tarihi’nin kapsamını inceleyiniz.









2. “Din” Edebiyatın dönemlere ayrılmasında nasıl etkilidir? Açıklayınız.










3. “Batı Medeniyeti” Türk edebiyatını etkilerken hangi türlerde kendini nasıl hissettirmiştir?







4. Aşağıdaki tabloda millet – destan eşleşmesi yapılmıştır. Buradan hareketle destan – millet kavramını yorumlayınız.
NİBELUNGEN ALMAN
İGOR RUS
ŞEHNAME İRAN



5.Türk Destanlarında geçen mitolojik öğelerin kaynakları nedir? Açıklayınız.






6. Oğuz Kağan düzenlediği şölenden sonra “ Dünya devletim olsun, halkımız da çok olsun!” der. Bu cümle bu destanın hangi idealini yansıtır? Yorumlayınız.







7. İzlediğiniz Truva filmindeki “Aşil” ile “Oğuz Kağan” ı karşılaştırınız.









8. Yapay Destan ile Doğal Destan’ı karşılaştırınız.









9. Aşağıdaki boşlukları uygun sözcüklerle doldurunuz.
 Sözlü edebiyat …………………….. dönemde oluşmaya başlamıştır.
 Geleneksel olarak yayılan veya toplumun hayal gücü etkisiyle biçim değiştiren, evrenin doğuşu ile ilgili hayalî alegorik anlatımı olan halk hikâyesine……………………….. denir.
 Ölen birinin ardından duyulan acıyı dile getiren şiirlere İslamiyet’ten önceki dönemde ……………, Halk Edebiyatında……………… , ………………………..................... ..... ise mersiye denir.
 Şu Destanı ………………….. Türklerine aittir.


10. Aşağıdaki yargıları (D) ve (Y) olarak değerlendirin.
a. Göktürk alfabesi milli bir özellik gösterir. (…..)
b. Koşma ve gazele benzeyen lirik şiirlere sözlü edebiyat döneminde kopuz adı verilir.(….)
c. Türklerin çıkardığı ilk özel gazete Takvim-i Vakaye’dir.(….)
d. Destan döneminde olağanüstü olaylar sıkça görülür.(….)
e. Hayat Ağacı miti Uygur destanlarında görülür.(…..)

BAŞARILAR HER SORU 10 PUANDIR. SÜRE 35 DAKİKADIR
ERTAN CURA

[ahbar]

SİLİFKE ERTAN CÜCELOĞLU LİSESİ 2008 – 2009 ÖĞRETİM YILI
I.DÖNEM 10.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ I.YAZILISI
ADI SOYADI:
NUMARASI: SINIFI: NOTU:
1. “Bir Edebiyat tarihçisi yaz tatilinde gittiği bir yerde; o yörenin sanatçısına ait bir türkü dinliyor. Daha da inceleyince söz konusu sanatçının eserlerde bulunmayan türkülerine rastlıyor. Bu türküleri derleyerek bir eser yayınlıyor.” Yukarıdaki metinden hareketle Edebiyat Tarihi’nin kapsamını inceleyiniz.

Edebiyat tarihçisi edebiyat tarihinin; eser-yazar ilişkisini göz önünde bulundurarak yeni bir eser meydana getirmiştir.






2. “Din” Edebiyatın dönemlere ayrılmasında nasıl etkilidir? Açıklayınız.
Din edebiyatın dönemlere ayrılmasında önemli bir yer tutar. Türkler İslam dinine girince edebi hayatta önemli değişiklikler olmuştur. Bu değişiklikler de edebiyat incelemelerinde dönemlere ayrılmada önemli bir unsur olmuştur.







3. “Batı Medeniyeti” Türk edebiyatını etkilerken hangi türlerde kendini nasıl hissettirmiştir?

Tanzimat’tan sonra Batı Edebiyatı’ndan “Roman, hikâye, makale, fıkra, anı” gibi türler edebiyatımıza girmiştir. Bu türler düşünce hayatının ilerlemesinde önemli rol oynamıştır.



4. Aşağıdaki tabloda millet – destan eşleşmesi yapılmıştır. Buradan hareketle destan – millet kavramını yorumlayınız.
NİBELUNGEN ALMAN
İGOR RUS
ŞEHNAME İRAN

Tarihi bir seyri olan köklü milletlerin doğal destanları vardır.

5.Türk Destanlarında geçen mitolojik öğelerin kaynakları nedir? Açıklayınız.

Türk Destanlarındaki mitolojik öğelerin kaynağı yaşadıkları coğrafyadır. Dağlar, ırmaklar, ormanlar gibi.




6. Oğuz Kağan düzenlediği şölenden sonra “ Dünya devletim olsun, halkımız da çok olsun!” der. Bu cümle bu destanın hangi idealini yansıtır? Yorumlayınız.

Bu cümle Türklerin dünyaya hakim olma zihniyetini yansıtır.




7. İzlediğiniz Truva filmindeki “Aşil” ile “Oğuz Kağan” ı karşılaştırınız.


Aşil de Oğuz da kahramandır. Ama Oğuz’un olağanüstü bir yaşamı vardır.
Aşil kendisi için savaşır, Oğuz milleti için savaşır.
Aşil savaşta ölür, Oğuz eceliyle ölür.


8. Yapay Destan ile Doğal Destan’ı karşılaştırınız.


Yapay Destanın yazarı bellidir, Doğal destan anonimdir.
Yapay Destan bir olay üzerine yazılır. Doğal destan ise bir süreç gerektirir.


9. Aşağıdaki boşlukları uygun sözcüklerle doldurunuz.
 Sözlü edebiyat mitolojik dönemde oluşmaya başlamıştır.
 Geleneksel olarak yayılan veya toplumun hayal gücü etkisiyle biçim değiştiren, evrenin doğuşu ile ilgili hayalî alegorik anlatımı olan halk hikâyesine mit denir.
 Ölen birinin ardından duyulan acıyı dile getiren şiirlere İslamiyet’ten önceki dönemde sagu, Halk Edebiyatında ağıt, Klasik edebiyatta ise mersiye denir.
 Şu Destanı, Saka Türklerine aittir.


10. Aşağıdaki yargıları (D) ve (Y) olarak değerlendirin.
a. Göktürk alfabesi milli bir özellik gösterir. (D)
b. Koşma ve gazele benzeyen lirik şiirlere sözlü edebiyat döneminde kopuz adı verilir.(Y)
c. Türklerin çıkardığı ilk özel gazete Takvim-i Vakaye’dir.(Y)
d. Destan döneminde olağanüstü olaylar sıkça görülür.(D)
e. Hayat Ağacı miti Uygur destanlarında görülür.(D)

BAŞARILAR HER SORU 10 PUANDIR. SÜRE 35 DAKİKADIR
ERTAN CURA

[ahbar]

10.SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ , 1.DÖNEM ,1. YAZILI SORULARIDIR.
1-Destanların özelliklerinden beş tanesini yazınız.

2- Ergenekon destanında dönemin zihniyeti ve yaşam biçimi ile ilgili neler söylenebilir?

3- Şehname, Kalevela, Şinto, İgor hangi ülkelere aittir? Destan türünü yazarak , destan türlerini kısaca açıklayınız.

4- İslami Devir Türk Edebiyatı kaç bölüme ayrılır.
5- Tarihin ilk şairlerine hangi adlar verilmiştir.
6- Edebiyat – Tarih ilişkisini maddeler halinde yazınız.

7- Çılgın Orlando………………………
İlahi Komedya……………………….
Kurtuluşmuş Kudüs………………….. kime aittir boşluklara yazınız.

8- İslamiyet’ten Önceki Türk Edebiyatının genel özelliklerinden beş tanesini yazınız.

9- Aşağıdaki şiirin kafiye ve redifini, ölçüsünü, duraklarını, kalıbını, kafiye örgüsünü gösteriniz.
Kargı Çuvaş kuruldı
Tugum tiglib uruldı
Süsi otun oruldı
Kançuk kaçar ol tutar

10- ………………….Ergenekon’dan çıkış günüdür. Boşluğu doldurunuz.




Her soru 10 puandır. Hasan Ali ŞEKER
Süre bir ders saatidir. Türk Dili ve edebiyatı Öğrt.
-----------------------------------------------------------------

CEVAP ANAHTARI

1. Toplumun ortak görüşlerini yansıtması

2. Olağanüstü özellikler taşıması

3. Kişilerinin seçkin olması (Kral, Han, Hakan...vb.)

4. Milli dilde söylenmiş olması

5. Milli nazım ölçüsüyle söylenmiş olması

6. Oldukça uzun olması

7. Konuları bakımından savaş, deprem, yangın, mizah, ünlü kişilerin yaşamları şeklinde sıralanabilmesi

Askeri olarak savaşçı bir zihniyete sahip oldukları. Göçebe bir yaşam sürdürdükleri.Hayvancılık. Demircilik

İran/ Fin/ Japon / Rus / Doğal destanlardır.

Millet hayatında derin izler bırakan Çekirdek, oluşum, yayılma dönemleri olan anonim destanlardır.

Divan / Halk a- Anonim Halk Edebiyatı B- Aşık C- Tekke
Şaman, Bahşı, Baskı, Kam, Ozan,
Tarih , toplumun geçmişini ,inceler; Eseri ve sanatçıyı inceler.
Bilgiyle ilgilenir ; sanat eseriyle ilgilenir.
Sebep sonuç; tarihin edebi olayları
Edebiyat tarihi tarihin bir alt koludur.
Aristo 7 Dante / Tasso

8-
1- Bu dönemde ozan, baskı, kam denen kişilerce müzik eşliğinde kopuz adı verilen sazla şiir söylenirdi.
2- Bu dönemin edebi ürünleri destan, koşuk, sav ve sagulardır.
Bu dönemin en önemli edebi ürünü destanlardır. Bu döneme destanlar dönemide denilmektedir.
3- Bu dönemde milli ölçü olan hece ölçüsünün 7,8,11’li kalıpları kullanılmıştır.
4- Nazım birimi dörtlüktür.
5- Bu dönemde sığır adı verilen av törenleri, şölen adı verilen dini törenler ve yuğadı verilen ölüm törenleri düzenlenirdi. Türkler sığır törenlerinde kopuz eşliğinde eğlenir, kımız içerlerdi. (Bu törenlerde koşuk adı verilen şiirler okunurdu.)
6- Bu dönemde kullanılan Türkçe saf Türkçedir. Hiçbir dilin Türkçe üzerinde etkisiyoktur. Bu dönemde genellikle yarım uyak kullanılmıştır. (Bu demek değil ki tam vezengin uyak kullanılmamıştır.)
7- Aşk, doğa, kahramanlık, yiğitlik, ölüm gibi konular işlenmiştir

9-uldı : redif ; r : yarım kafiye ölçü : hece ölçüsü / 4+3 : 7 kalıp/
10- Nevruz

[ahbar]

10. SINIF TÜRK EDEBİYATI DERSİ 1. DÖNEM 1. SINAV SORULARI - BULMACA TEKNİĞİ İLE...

SOLDAN SAĞA

2. Oğuz Kağan Destanı'nda adı geçen bir Türk boyu

4. İlyada destanının yazarı

8. Hint destanı

12. Göktürk Yazıtlarında "dinle" anlamına gelen kelime

14. Osmanlı'da resim sanatı

15. Türk Edebiyatının ilk siyasetnamesi

17. Hitit destanı

18. Benzetme

19. "İki Şehrin Hikayesi" romanının yazarı(soyadı)

22. Eski Türkler'de, şair, din adamı

23. Koşuk şiir türünde "yuvarlak" anlamına gelen kelime

27. Eski Türk ozanlarına verilen isimlerden

29. Alman destanı

30. Kıssa-i Yusuf metninin türü

33. Abartma

34. "Savaş ve Barış" romanının yazarı

35. Eski Türkler'de "ağıt"

37. Üç Karahanlı Türbesi'nin bulunduğu yer

38. Göktürk Yazıtlarının yakınından geçen nehir

42. Oğuz Kağan Destanı'nda adı geçen bir Türk boyu

47. "Ala gözlüm ben bu ilden gidersem/Zülfü perişanım kal melil melil" dizelerinin sahibi Halk ozanımız

48. Oğuz Kağan Destanı'nda adı geçen bir Türk boyu

49. Hayal ürünü, efsane bilimi

51. Göktürkçe'de "ağlamaktan"

52. Türkler'in Ergenekon'dan çıktıkları andaki hanları

53. Eski Türkçe'de "dünya"

57. Türk Edebiyatı Tarihi üzerinde çalışmalar yapan araştırmacı yazar(soyadı)

59. Kutadgu Bilig'de "akıbet" kavramını temsil eder

63. Kültiginin yegeni ve aynı zamanda yazıtları yazan kişi

65. Bir savda "konuk" anlamına gelen kelime

67. Finlandiya destanı

70. Türklerin kutsal ormanı

71. Göktürk Yazıtları'nda adı geçen bir orman ismi

72. Karahanlı Dönemine ait bir yapı

74. Milton'un yapay destanı

75. Göktürk Kitabelerini oluşturan anıtlardan biri

76. İlk Resmi Gazete

77. Göktürkçe'de "iyice"

YUKARIDAN AŞAĞI

1. Karahanlı Türkçesinde "oğul"

3. İlk islami eserlerden

5. Mete Han'ın çocuklarından

6. Rönesans Dönemi ressamı

7. Göktürk Kitabelerini oluşturan anıtlardan biri

9. Ahmet Yesevi'nin doğduğu şehir

10. Oğuz Kağan Destanı'nda adı geçen bir Türk boyu

11. Osman Gazi'nin hocası

12. Tanzimat Dönemi'nde çıkartılan ilk özel Türkçe gazete

13. Kutadgu Bilig'de "mutluluk"kavramını temsil eder

15. Eski Türkçe'de bir şiir türü

16. Coşku ve heyecan bildiren halk şiiri çeşidi

20. Ziya Paşa'nın bir eseri

21. "Pembe İncili Kaftan" hikayesinin yazarı

22. İran destanı

24. "Ölü Canlar" isimli romanın yazarı

25. Kutadgu Bilig'de " akıl" kavramını temsil eder

26. Modern dönem ressamı

28. Kişileştirme

31. Ergenekon'dan çıkış günü

32. Osman Gazi'nin mensup olduğu Türk boyu

36. Osman Gazi'nin eşi

39. Ahmet Yesevi'nin şiirleri

40. Göktürk Yazıtları'nın bulunduğu ülke

41. Hun imparatoru Mete Han

42. Kutadgu Bilig'de "adalet" kavramını temsil eder

43. Mete Han'ın çocuklarından

44. Göktürkçe'de "dağ kemeri"

45. Göktürkçe'de "dik"

46. Oğuz Kağan Destanı'nda adı geçen bir Türk boyu

50. İlk Türk-İslam devleti

51. Eski Türkçe'de "atasözü"

54. Altay Dağları'nın yamacında bulunan, eski Türk mezarlarının bulunduğu bir bölge

55. Türklerin islama girmeden önceki dini

56. Yalancının kuru bühtanı buğz-ı pinhanı/Akıtdı yaşımızı yaktı nar-ı hicranı" dizelerinin sahibi Divan şairi

58. Göç Destanında Uygurların hakanı olan çocuk

60. Yakında vefat eden ünlü bir Türk ozanı(soyadı)

61. Göktürk Yazıtlarında "millet" anlamına gelen kelime

62. Uygurca'da "peygamber"

64. Truva savaşlarının anlatıldığı destan

66. Firavunları mumyalayan mitolojik bir varlık

68. Göktürkçe'de " zamanda"

69. Ağıt'ın Divan Edebiyatındaki karşılığı

73. Göktürkçe'de "felek"

[ahbar]

2008– 2009 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI 01 / 12 / 2008
BAŞÖĞRETMEN ANADOLU LİSESİ
10. SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ 1. DÖNEM ORTAK SINAV SORULARI

ADI: SOYADI: NO: SINIFI: 10 …


NOT : Süre bir ders saatidir.Soruların puan dağılımları üzerinde belirtilmiştir.Sınav kağıdının değerlendirmesinde kağıt düzeni ,yazım kurallarına - noktalama işaretlerine uygunluk % 10 etkili olacaktır.Yazınız elçinizdir,lütfen onu dikkatli kullanınız. BAŞARILAR DİLERİZ….

Gözüm seni görmek için
Elim sana ermek için
Bugün canım yolda kodum
Yarın seni bulmak için
Yunus Emre


Ya rab bu ne derttir derman bulunmaz
Benim garip gönlüm aşktan usanmaz
Aşık ki cana kaldı aşık olmaz
Canın terketmeyen, ma'şukun bulmaz
Yunus Emre


Sallanı sallanı gelmiş pınara
Kadir Mevlam işimizi onara
Gün doğmadan şavkın düşmüş pınara
Gün üstüne bir gün daha doğar mı?
Karacaoğlan

1.Yukarıdaki şiirlerin temasını yazınız(2p) ,şiirleri temanın işlenişi yönüyle karşılaştırınız(4+4p). ( 10p )





2.Yunus Emre’nin farklı şiirlerinden alınan iki dörtlük yukarıda verilmiştir,şiirlerde verilen altı çizili kısımlardan hareketle tasavvufu da düşünerek şairin zihniyetini açıklayınız. ( 10p )





3.“...Ben bu kitabı hikmet,seci,atalar sözü,şiir ,recez gibi şeylerle süsleyerek hece harfleri sırasınca tertip ettim.Türklerin her boyunun dilinden kendisinden kelimeler çıkan kökler aldım;çünkü uzun bir sözü kısaltmakta fayda var….“
Yukarıdaki bölümden hareketle metnin tamamını düşünerek Divan-ı Lügat’it Türk’ün Türk diline katkısı (2+2p):
a)
b)
Eserde var olan Türk kültürü unsurları (2+2+2p):
a)
b)
c)
4) Aşağıdaki dörtlükten hareketle Ahmet Yesevi’ nin öncülüğünü yaptığı edebi akımı , şiir söylemekteki maksadını ve şiirlerine niçin “hikmet “ adını verdiğini açıklayınız.(4+3+3p)
Bir yaşında ruhlar bana nasip verdi;
İki yaşta peygamberler gelip gördü;
Üç yaşımda Kırklar gelip halimi sordu;
O sebepten altmış üçte girdim yere.
Ahmet Yesevi


5.Kutadgu Bilig’in yazılış amacını ,konusu ve nazım şekli yönünden önemini belirtiniz.(4+3+3:10p)



6. “Vurulup tertemiz alnından uzanmış yatıyor.
Bir hilâl uğruna ya Rab ne güneşler batıyor”
Yukarıdaki mısralarda kullanılan edebi sanatları bularak, açıklayınız. ( 4+3+3p )






7. Dönem içerisinde okumuş olduğumuz Fatih Harbiye romanında işlenen tema ……………………………………………….. dır.

Bu romanda iki farklı düşünceyi simgeleyen müzik aletlerini ve semt adlarını yazınız.(4+3+3p)









8. Aşağıdaki dörtlüğün ölçüsünü ve duraklarını gösteriniz. (4 p.) Redif ve kafiyelerini bulunuz.(6p.)
Nice bir besleyesin, bu kadd ile kameti
Düştün dünya zevkine unuttun kıyameti
Dürüs, kazan, ye yedir, bir gönül ele getir
Yüz kabeden yiğrektir, bir gönül ziyareti
Yunus Emre





9. Aşağıdaki ifadelerin başına doğru ise (D)yanlış ise (Y) yazınız. (2*5:10 p)
( ) Uygur metinlerinde Arap yazısı kullanılmıştır.
( ) Kutadgu Bilig adlı eserin Viyana nüshası Uygur harfleriyle yazılmıştır.
( ) Divan-ı Hikmet din dışı konuların işlendiği bir mesnevidir.
( ) Atabetü’l Hakayık’ta Hakaniye lehçesinin özellikleri görülür.
( ) İslami dönem şiirlerinde Dini-tasavvufi konular işlenmiştir.

10. Aşağıda noktalı yerlere uygun sözcükleri yazınız.(1*10 :10p)
a) Karahanlılar ……………….………….alfabesini kullanıp ……………………………………. konuşmuştur.
b) Koşuk’un halk edebiyatındaki karşılığı ……………….……;divan edebiyatındaki karşılığı…………………………dır.
c) Oğuz Kağan Destanı tek kişinin maceralarının anlatılması bakımından Homeros’un …………………………………. destanına benzer.
d) Atabet’ül Hakayık , ……………………………. anlamına gelir ,eser………………..……………….. tarafından kaleme alınmıştır
e) Mitler ……………………………………………. döneminde ortaya çıkmıştır.
f) Eski Türklerde halkı eğitip eğlendiren halk şairlerine ……………………………… denirdi.
g) Kutadgu Bilig’ de adaleti …………………………………………………. simgeler.
B. CAMBAZ R. SEZGİN H.TUT
T.Ed./Dil ve An. Öğ. T.Ed./Dil ve An. Öğ. T.Ed./Dil ve An. Öğ.

2008– 2009 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI 01 / 12 / 2008
BAŞÖĞRETMEN ANADOLU LİSESİ
10. SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ 1. DÖNEM ORTAK SINAV SORULARI

C E V A P L A R


NOT : Süre bir ders saatidir.Soruların puan dağılımları üzerinde belirtilmiştir.Sınav kağıdının değerlendirmesinde kağıt düzeni ,yazım kurallarına - noktalama işaretlerine uygunluk % 10 etkili olacaktır.Yazınız elçinizdir,lütfen onu dikkatli kullanınız. BAŞARILAR DİLERİZ…. . 1.Yukarıdaki şiirlerin temasını yazınız(2p) ,şiirleri temanın işlenişi yönüyle karşılaştırınız(4+4p). ( 10p )
Şiirlerin teması: Aşktır
Yunus Emre Allah aşkını , Karacaoğlan ise beşeri aşkı işlemiştir.

2.Yunus Emre’nin farklı şiirlerinden alınan iki dörtlük yukarıda verilmiştir,şiirlerde verilen altı çizili kısımlardan hareketle tasavvufu da düşünerek şairin zihniyetini açıklayınız. ( 10p )

Yunus Emre mutasavvıf bir şairdir.Mutasavvıflara göre Allah’a ulaşmak için dünya nimetlerinden uzaklaşmak,nefsi öldürmek gerekir. Bunun için usul-i aşere takip edilir ,Fenafillah’a ve Bekabillah’a ulaşılır. Şairin yukarıda “yolda kodum – canını terk etmeyen” ifadeleriyle kastettiği nefistir,nefisten kurtulmaktır. Şair nefsini öldürerek maşukunu –sevgilisini (Allah’ ı) bulacağını anlatmaktadır.

3.“...Ben bu kitabı hikmet,seci,atalar sözü,şiir ,recez gibi şeylerle süsleyerek hece harfleri sırasınca tertip ettim.Türklerin her boyunun dilinden kendisinden kelimeler çıkan kökler aldım;çünkü uzun bir sözü kısaltmakta fayda var….“
Yukarıdaki bölümden hareketle metnin tamamını düşünerek Divan-ı Lügat’it Türk’ün Türk diline katkısı (2+2p):
a) Türkçenin ilk sözlüğüdür.( 7500 kelimenin açıklaması vardır. )
b) Türkçenin ilk dilbilgisi – etimoloji kitabıdır.
Eserde var olan Türk kültürü unsurları (2+2+2p):
a) Sözlü edebiyat ürünleri (koşuk ,sav,sagu) eserde yer alır.
b) Türklerin yaşam tarzları ile ilgili folklor bilgilerine yer verilmiştir.
c) Eserde Türklerin yaşadığı yeri gösteren bir de harita yer alır.
4) Aşağıdaki dörtlükten hareketle Ahmet Yesevi’ nin öncülüğünü yaptığı edebi akımı , şiir söylemekteki maksadını ve şiirlerine niçin “hikmet “ adını verdiğini açıklayınız.(4+3+3p)
Bir yaşında ruhlar bana nasip verdi; Ahmet Yesevi dini - tasavvufi şiirlerin ilk örneğini vermiştir.
İki yaşta peygamberler gelip gördü; Şiirleriyle tasavvuf geleneğini yaymayı amaçlamıştır.
Üç yaşımda Kırklar gelip halimi sordu; Hikmet,bilgece söylenmiş söz demektir.Şairin şiirlerinde tasavvufla O sebepten altmış üçte girdim yere. ilgili nasihatler,insana her iki dünyada mutluluk sunacak bilgiler- özlü
Ahmet Yesevi sözler yer alır.

5.Kutadgu Bilig’in yazılış amacını ,konusu ve nazım şekli yönünden önemini belirtiniz.(4+3+3:10p)
Kutadgu Bilig’in yazılış amacı:İyi bir devlet yönetiminin nasıl olması gerektiğini devrin hükümdarına anlatmak.
Kutadgu Bilig’in konusu yönüyle önemi ;ilk siyasetname oluşudur.
Kutadgu Bilig’in nazım şekli yönüyle önemi;Türk edebiyatında yazılan ilk mesnevi oluşudur.
6. “Vurulup tertemiz alnından uzanmış yatıyor.
Bir hilâl uğruna ya Rab ne güneşler batıyor”
Yukarıdaki mısralarda kullanılan edebi sanatları bularak, açıklayınız. ( 3+3+4p )

Hilâl: ad aktarması ( mecaz-ı mürsel ) – parça söylenip bütün kastedilmiş.
Ya Rab : Nida ( seslenme ) sanatı
Güneş : açık istiare ( güneş gibi olan Türk askeri )
Kendisine benzetilen kullanılmış

7. Dönem içerisinde okumuş olduğumuz Fatih Harbiye romanında işlenen tema YANLIŞ BATILILAŞMA dır.

Bu romanda iki farklı düşünceyi simgeleyen müzik aletlerini ve semt adlarını yazınız.(4+3+3p)

Doğu medeniyeti: Fatih semti , ud, kemençe, ney
Batı medeniyeti : Harbiye,Beyoğlu semtleri , keman

8. Aşağıdaki dörtlüğün ölçüsünü ve duraklarını gösteriniz. (4 p.) Redif ve kafiyelerini bulunuz.(6p.)
Nice bir besleyesin, bu kadd ile kameti
Düştün dünya zevkine unuttun kıyameti
Dürüst kazan, ye yedir, bir gönül ele getir
Yüz kabeden yiğrektir, bir gönül ziyareti
Yunus Emre
7+7 : 14’lü hece ölçüsüyle yazılmıştır.
- İ : redif
- et : tam uyak
9. Aşağıdaki ifadelerin başına doğru ise (D)yanlış ise (Y) yazınız. (2*5:10 p)
( Y ) Uygur metinlerinde Arap yazısı kullanılmıştır.
( D ) Kutadgu Bilig adlı eserin Viyana nüshası Uygur harfleriyle yazılmıştır.
( Y) Divan-ı Hikmet din dışı konuların işlendiği bir mesnevidir.
( D ) Atabetü’l Hakayık’ta Hakaniye lehçesinin özellikleri görülür.
( D ) 12. yy. şiirlerinde Dini-tasavvufi konular işlenmiştir.

10. Aşağıda noktalı yerlere uygun sözcükleri yazınız.(1*10 :10p)
h) Karahanlılar ……ARAP…….alfabesini kullanıp ……………TÜRKÇE……. konuşmuştur.
i) Koşuk’un halk edebiyatındaki karşılığı KOŞMA….……;divan edebiyatındaki karşılığı…GAZEL…………dır.
j) Oğuz Kağan Destanı tek kişinin maceralarının anlatılması bakımından Homeros’un …İLYADA destanına benzer.
k) Atabet’ül Hakayık , HAKİKATLERİN EŞİĞİ anlamına gelir ,eser…EDİP AHMET YÜKNEKİ.. tarafından kaleme alınmıştır
l) Mitler …DESTAN ( SÖZLÜ EDEBİYAT )…. döneminde ortaya çıkmıştır.
m) Eski Türklerde halkı eğitip eğlendiren halk şairlerine …OZAN… denirdi.
n) Kutadgu Bilig’ de adaleti …HÜKÜMDAR KÜN TOGDI…………. simgeler.
B. CAMBAZ
T.Ed./Dil ve An. Öğ.

[ahbar]

2008-2009 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ŞEHİT PİYADE BEKİR ÖZTÜRK ÇPL
TÜRK EDEBİYATI DERSİ 10 / D SINIFI I.DÖNEM I.YAZILI SORULARI CEVAPLARIDIR

AD – SOYAD :
SINIF – NO :


1) Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise ‘D’; yanlış ise ‘Y’ yazınız. (10P)

* Mesnevi sözlü edebiyat dönemine ait bir türdür. (Y)
* Yaşama tarzı, sanat ve edebiyat eserlerini etkiler. (D)
* Destanlar günümüze yazılı metinler ile taşınmıştır. (Y)
* ‘Hayat ağacı’ miti Uygur destanlarında görülür. (D)
* Kül Tigin Abidesi, Uygur Yazıtları içinde yer almaktadır. (Y)


2) Aşağıdaki cümlelerde geçen noktalı yerlere uygun kelimeleri yazınız. (14P)

* İlk özel gazete Tercüman-ı Ahval’dir.
* ‘Bura Hiroşima’dır’ adlı şiir tarihi bir olay olan ilk atom bombasının atılmasını anlatır.
* Fikir, duygu ve hayallerin söz veya yazıyla edebi bir şekilde ifade edilmesi sanatına edebiyat denir.
* Orta Çağ Kavimler Göçü ile başlar; İstanbul’un fethiyle sona erer.
* Türeyiş Efsanesi Uygur Türkleri’ ne ; Yaratılış Efsanesi Altay Türkleri’ ne ait destanlardır.


3) ‘Şamanizm, opera, minyatür, yuğ, tasavvuf, bozkurt, aruz, göktanrı, kaside, roman,gazete, batılılaşma’ sözcüklerini ait oldukları dönemi düşünerek aşağıdaki uygun yerlere yazınız. (12P)

* İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı : Şamanizm, yuğ, bozkurt, göktanrı
* İslami Dönem Türk Edebiyatı : Minyatür, tasavvuf, aruz, kaside
* Batı Etkisindeki Türk Edebiyatı : Opera, roman, batılılaşma, roman


4) Aşağıdaki eserler ile yazarları doğru olarak eşleştiriniz. (14P)

a) Safahat Mehmet Akif Ersoy
b) Esir Şehrin İnsanları Kemal Tahir
c) Savaş Ve Barış Tolstoy
d) Ölü Canlar Gogol
e) İki Şehrin Hikayesi Charles Dickens
f) Fatih-Harbiye Peyami Safa
g) Pembe İncili Kaftan Ömer Seyfettin


5) Edebiyat-tarih ilişkisi ve etkileşimi hakkında bilgi veriniz. Sonuçlarını kısaca açıklayınız.(10P)

Edebiyat ile tarih birbirinden ayrılamayan ve birbirinin ürün ve verilerini kullanan bilim dallarıdır.Edebi eserlerin yazıldıkları dönemin zihniyetini yansıtmaları onların tarih ile nasıl bir ilişki içinde olduğunu göstermeye yeterlidir.Tarih, verilerini edebi eserlerden de karşılayabilir.Çünkü;edebi eserler tarihe kaynaklık eden en önemli belgelerden biridir.Bunun yanında edebiyat da bir bilim dalı olarak edebi eserlerin açıklanmasında tarihi verilerden yararlanabilir.


6) Edebiyat tarihinin kapsamını (hangi konuları incelediğini) yazınız. (5P)

Edebi türlerin gelişimini inceler / Dönemin siyasi olaylarını inceler. / Sanatçıların hayatlarını inceler.
Dönemin sosyal hayatını inceler. / Sanatçıların eserlerini inceler.






7) Kaşgarlı Mahmut’un Türk boyları arasında gezerek derlediği aşağıdaki atasözlerinin Türkçe karşılıklarını karşılarına yazınız. (6P)

Agılda oglak togsa arıkta otı öner : Ağılda oğlak doğsa ırmakta otu biter.
Uma kelse kut kelir : Eve konuk gelse uğur da gelir.
Yılan kendü egrisin bilmes tevi boynun egri tir : Yılan kendi eğrisini bilmez;deveye boynun eğri dermiş.



8) Türk Edebiyatının Devirleri tablosunda boş bırakılan yerleri doldurunuz. (22 puan)
Türk Edebiyatının Devirleri

















9) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları okuyarak doğru cevabı şık üzerine işaretleyiniz.

* Aşağıdakilerden hangisi İslâmiyet öncesi Sözlü ürünlerden biri değildir ? (3P)

Doğru seçenek C’ dir.

* Aşağıdakilerden hangisi Türklerde görülen mitolojik öge değildir? (4P)

Doğru seçenek D’ dir.












İmlâ, noktalama ve kâğıt düzenine dikkat ediniz! BAŞARILAR
AKIN DOĞAN

[ahbar]

Adı: 2006-2007 ÖĞRETİM YILI
BABAESKİ MESLEK LİSESİ
TÜRK EDEBİYATI DERSİ
10 /E SINIFI
I.DÖNEM I.YAZILI SINAVI ALDIĞI NOT
Soyadı: YAZIYLA RAKAMLA
No:
Sınıfı:

SORULAR
1. Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasındaki ölçütleri maddeler halinde yazınız. (10 puan)
2. a) Türk destanlarında görülen (işlenen) motifler nelerdir?
b) Aşağıda yer alan Altay Türklerine ait olan destanda işlenen motifi açıklayınız.
Yaratılış Destanı
……………….
Tanrı yine buyurdu: “Bitsin dokuz dalı da!”
Dallar çıktı hemence, dokuzlu budağı da.
Kimse bilmez Tanrı’nın düşüncesi ne idi,
Soylar türesin diye şöylece emir verdi:
“Dokuz kişi kılınsın, dokuz dalın kökünden,
Dokuz oymak türesin dokuz kişi özünden.”
(5+5=10 puan)
3. a) İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Dönemi ilk sözlü ürünlerimiz nelerdir?
b) Aşağıda yer alan dörtlük sözlü ürünlerimizden hangisidir? Neden? Açıklayınız.
c) Aşağıdaki sözlü ürünümüzün halk edebiyatındaki ve divan edebiyatındaki karşılığını yazınız.
(Günümüz Türkçesi)
Uluşup eren börleyü
Yırtıp yaka urlayu
Sıkrıp üni yırlayu
Sıktap közi örtülür Erler, kurt gibi uluşarak
Feryatla yaka yırtarak
Yasçılar gibi ağlayarak
Gözü yaşla örtülür
(10+10+10=30 puan)
4. Aşağıda noktalı yerlere uygun sözcükleri yazınız.
a) Sözlü edebiyat …………………..zamanda oluşmaya başlamıştır.
b) Koşuk …………………………………..gibi konuları işlemesi bakımından halk edebiyatımızdaki koşmaya benzer.
c) Koşuk’un halk edebiyatındaki karşılığı ……………….……;divan edebiyatındaki karşılığı…………………………dır.
d) Oğuz Kağan Destanı tek kişinin maceralarının anlatılması bakımından Homeros’un …………………………………. destanına benzer.
(5+5+5+5=20 puan)
5. Sagu ve Koşuk iki sözlü ürünlerimizdendir. Bu iki sözlü ürünlerinin aralarındaki benzer ve farklı yönlerini maddeler halinde yazınız. ( 20 puan)
6. Dünyanın en ünlü yapma destanları nelerdir? Yazınız. (10 puan)

BAŞARILAR DİLERİM Serdar YILMAZ Türk Dili ve Edb. Öğrt.

CEVAPLAR















CEVAP ANAHTARI

1. Türk edebiyatının dönemlere ayrılmasında;
a- kültürel değşim,
b- dini değişim,
c- coğrafi değişim,
d- lehçe ve şive ayrılıkları
etkili olmuştur.
2. Türk destan motifleri;
a) - Gökbürü Motifi
- ışık motifi
- Ok yay Motifi
- Mağara Motifi
- Ağaç Motifi
- Kırklar Motifi
- Demir ve Demircilik Motifi
- Düş Motifi
b) Ağaçtan türeme motifi işlenmiştir.
3. a) İslamiyet öncesi Türk edebiyatı sözlü ürünlerimiz;
Koşuk, Sagu, Sav, Destan
b) Sagu’dur.Çünkü yukarıdaki şiir Alper Tunga öldüğü zaman ardından yas tutulmask amacı ile söylenmiştir. Sagular o dönemlerde ölen zamanın ünlü kişileri ardından söylenirdi.
c) Sagu’nun halk edebiyatındaki karşılığı “ağıt”; divan edebiyatındaki karşılığı ise “mersiye”dir.
4. a) mitolojik (yazının olmadığı)
b) aşk,yiğitlik,tabiat
c) Koşuk’un halk edebiyatındaki karşılığı “koşma”; divan edebiyatındaki karşılığı “gazel”dir.
d) İlliada destanı
5. Benzerlikleri:
a) Dili öz Türkçedir.
b) İkisi de anonimdir.
c) Hece ölçüsü kullanılmıştır.
d) Her ikisinde söz sanatları kullanılmıştır.
e) Kafiye düzeni aaab, cccb, dddb
Farklılıkları:
Konusal olarak farklılık vardır: sagu, üzüntü ve ölüm konusunu; koşuk ise, aşk,doğa,tabiat konusunu işlemiştir.
6. Dünyanın en ünlü yapma destanları:
a) Kurtarılmış Kudüs
b) Çılgın Orlanda
c) Kaybolmuş Cennet
d) Hanriade