İle bağlacı-ile edatı görevi ve imlası

[refresh]

"ile" Bağlacı ve "ile" Edatının Görevleri, Özellikleri ve İmlası

"ile" bağlacı ve edatı ünlüyle biten kelimelere eklendiğinde başındaki i ünlüsü y'ye dönüşür ve büyük ünlü uyumuna uyar:[/B] arkadaşı-y-la -> (arkadaşı ile),

çevre-y-le (çevre ile),
sürü-y-le (sürü ile),
yapı-y-la (yapı ile).

"ile" Bağlacı:

"ile, -lE" "ve" ile görevleri aynı olmasına rağmen her zaman birbirinin yerine kullanılamazlar. "ile"nin kullanım alanı daha dardır.
"ile" cümleleri birbirine bağlamaz; sadece aynı görevdeki kelimeleri bağlar.

• Duygu ile düşünce bir olmalıdır.
• Yaşlı dedesi ile ninesini özlemişti.
• Edebiyatımızda en çok eser verilen türler şiir ile romandır.

Not: Edat olarak kullanılan ve zarf yapan "ile"den farklıdır.

• Mehmet ile Ali sinemaya gittiler. (bağlaç)
• Mehmet, Ali'yle sinemaya gitti. (edat)
• Mehmet heyecanla yerinden kalktı. (edat)
• Turkedebiyati.org Forumu'na kolaylıkla üye oldu. (zarf)

"ile" Edatı:

"Araç, alet, neden, zaman, birliktelik" ilgisi kurar.

• Ankara'ya uçakla giderler. (araç)
• Bizi boş vaatlerle kandırdılar. (araç)
• Hasan yaşlı annesiyle oturuyordu. (beraberlik)
• Arabanın gürültüsüyle irkildi. (neden)
• Baharla birlikte leylekler de geldi. (zaman)

"-le" şeklinde bitişik de yazılabilir.

• Çocuk ile>çocukla
• Araba ile>arabayla

"ne ile, kiminle" sorularına cevap verir.

• Sözünüzü balla kesiyorum. (araç)
• Yar ile sohbet ne güzel. (birliktelik)

Not: "ile" kelimesi "ve" gibi kullanılırsa bağlaç olur.

• Bir kola ile simit aldım. (kola ve simit)

Soyut bir kelimeyle öbekleşirse edat değil "durum zarfı" olur.

• Öfkeyle kalkan zararla oturur. (nasıl, öfkeli ve zararlı)
• Sevinçle boynuma sarıldı. (nasıl, sevinçli bir hâlde, durum zarfı)

Kaynak:
1. https://www.turkedebiyati.org/sozcuk_turleri/baglaclar.html
2. https://www.turkedebiyati.org/sozcuk_turleri/edatlar.html