9. Sınıf (Lise 1) Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Konuları

1. ÜNİTE: Türk Dili ve Edebiyatına Giriş (Ünite Süresi: 2 Hafta, 2x5=10 ders saati)

OKUMA (2x3=6 ders saati)

Aşağıdaki konulara uygun metinler seçilir:

• Edebiyat kelimesinin kökeni, terim anlamı ve edebiyatın farklı tanımları üzerinde durulur.

2. Edebiyatın bilimle ve güzel sanatlarla ilişkisi

• Edebiyat, bilim ve güzel sanatlar arasındaki etkileşim üzerinde durulur, birbirlerine kaynaklık ettikleri örnekler üzerinde durulur.

3. Metinlerin sınıflandırılması

• Edebî metinlerin ve öğretici metinlerin özellikleri üzerinde durulur, sınıflandırmadaki ölçütler açıklanır. Metin türlerinin adları verilir ancak bunlarla ilgili ayrıntıya girilmez.

YAZMA (2x1=2 ders saati)

• “Niçin yazıyoruz?”, “Nasıl yazmalıyız?” soruları çerçevesinde öğrencilerin serbest metinler yazmaları sağlanır. Farklı yazarların yazma gerekçeleri ve biçimleri üzerinde durularak öğrencilerin yazmanın doğası üzerinde düşünmeleri sağlanır.

SÖZLÜ İLETİŞİM (2x1=2 ders saati)

• İletişim ve ögeleri açıklanır, bunların dilin işlevleri üzerinde durulur.

Dil Bilgisi Konuları:

• Standart dil, ağız, şive, lehçe ile argo, jargon kavramları üzerinde durulur.

2. ÜNİTE: HİKÂYE (Ünite Süresi: 5 Hafta, 5x5=25 ders saati)

OKUMA (5x3=15)

1. Cumhuriyet Dönemi’nden bir olay hikâyesi
2. Cumhuriyet Dönemi’nden bir durum hikâyesi

• Hikâyenin tanımı ve unsurları (kişiler, olay örgüsü, mekân, zaman, çatışma, konu, tema, anlatıcı ve bakış açısı) hakkında incelenen metinlerle ilişki kurularak bilgi verilir.

• Olay hikâyesi (Maupassant tarzı) ve durum hikâyesinin (Çehov tarzı) farkları incelenen metinlerden hareketle gösterilir.

• Öğrencilerin incelenen metinleri Maupassant ve Çehov’dan tarzların özelliklerine uygun şekilde seçilmiş birer hikâye ile karşılaştırmaları sağlanır.

YAZMA (5x1=5)

• Özelliklerine uygun hikâye yazma çalışmaları yapmaları sağlanır.

• Hikâye yazma çalışmalarının dışında incelenen metinlerden edinilen düşünce ve izlenimleri konu alan farklı türlerde yazma çalışmaları yaptırılabilir.

SÖZLÜ İLETİŞİM (5x1=5)

• Sunu hazırlamanın temel ilkeleri açıklanır.

• Öğrencilerin, Türk edebiyatındaki durum ve olay hikâyeciliği ile ilgili bir sunum yapmaları sağlanır.

Dil Bilgisi Konuları:

• Metindeki isimleri bulur ve bunların metindeki işlevlerini belirler.
• Metinler üzerinden imla ve noktalama çalışmaları yapılır.

3. ÜNİTE: ŞİİR (Ünite Süresi: 5 Hafta, 5x5=25 ders saati)

OKUMA (5x3=15)

1. Cumhuriyet Dönemi’nden hece ölçüsüyle yazılan iki şiir
2. Cumhuriyet Dönemi’nden aruz ölçüsüyle yazılan bir şiir
3. Cumhuriyet Dönemi’nden serbest tarzda yazılmış iki şiir

• Nazım birimi, nazım biçimi, nazım türü, söyleyici, durak, ölçü, kafiye, redif, nakarat, mahlas, tapşırma kavramları kısaca açıklanır.

• Manzume ve şiir ayrımı, örnek metinlerden hareketle açıklanır.

• Kazanım çerçevesinde, metinlerde yer alan söz sanatları kısaca açıklanır.

• Şiir türünün dünya edebiyatından bir örneğine yer verilir ve bu örneğin incelenen metinlerle karşılaştırılması sağlanır.

YAZMA (5x1=5)

• Bir şiire benzeterek dize, beyit, dörtlük, bent yazma veya şiiri devam ettirme gibi çalışmalar yaptırılır.

SÖZLÜ İLETİŞİM (5x1=5)

• Öğrencilerin ezberledikleri şiirlerden oluşan bir dinleti hazırlamaları sağlanır.

• Dinleti hazırlama sürecinde öğrencilerin EBA’daki içerikten yararlanmaları sağlanır.

Dil Bilgisi Konuları:

• Metindeki sıfatları bulur ve bunların metindeki işlevlerini belirler.
• Metinler üzerinden imla ve noktalama çalışmaları yapılır.

4. ÜNİTE: MASAL/FABL (Ünite Süresi: 5 Hafta, 5x5=25 ders saati)

OKUMA (5x3=15)

• Türk halk edebiyatından bir masal örneği
• Doğu edebiyatından bir masal örneği
• Divan edebiyatından bir fabl örneği
• Batı edebiyatından bir fabl örneği

• Masal ve fabl türünün genel özellikleri açıklanır.

• “Mantıku’t-Tayr”, “Martı”, “Hayvan Çiftliği” ve “Küçük Prens” gibi eserlerin fabl türü ile ilişkisi üzerinde durulur.

YAZMA (5x1=5)

• Masal/fabl yazma çalışması yaptırılır.

• Seçilen mesnevinin günümüz Türkçesiyle yeniden yazılmasına yönelik çalışmalar da yaptırılabilir.

• Masal/fabl yazma çalışmalarının dışında incelenen metinlerden edinilen düşünce ve izlenimleri konu alan farklı türlerde yazma çalışmaları yaptırılabilir.

SÖZLÜ İLETİŞİM (5x1=5)

• Dinleme türleri ve etkili dinlemenin ilkeleri açıklanır.
• Öğrencilerin yazdıkları metinleri sınıfta sunmaları sağlanır.
• Öğrencilerin çizgi film hâline getirilmiş bir fablı izlemeleri sağlanır.

Dil Bilgisi Konuları:

• Metindeki edat, bağlaç ve ünlemleri bulur ve bunların metindeki işlevlerini belirler.
• Metinler üzerinden imla ve noktalama çalışmaları yapılır.

Sponsorlu Bağlantılar

II. DÖNEM
9. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÜNİTELERİ- KONULARI

5. ÜNİTE: ROMAN (Ünite Süresi: 5 Hafta, 5x5=25 ders saati)

OKUMA (5x3=15)

1. Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatından iki roman

• Roman ve roman türleri hakkında genel bilgi verilir.

• Romanın hikâyeden ayrılan yönleri üzerinde durulur.

• Dünya edebiyatından bir roman örneğine yer verilir ve bu örneğin incelenen metinlerle karşılaştırılması sağlanır.

YAZMA (5x1=5)

• Öğrencilerden bir romanın bir kesitini bakış açısı ve anlatıcıyı değiştirerek yazması istenir. Bakış açısı veya anlatıcı değişikliğinin romanın içeriğine ve anlatıma etkisinin değerlendirilmesi sağlanır.

SÖZLÜ İLETİŞİM (5x1=5)

• Hazırlıklı konuşmanın aşamaları kısaca açıklanır.

Dil Bilgisi Konuları:

• Metindeki zamirleri bulur ve bunların metindeki işlevlerini belirler.
• Metinler üzerinden imla ve noktalama çalışmaları yapılır.

6. ÜNİTE: TİYATRO (Ünite Süresi: 5 Hafta, 5x5=25 ders saati)

OKUMA (5x3=15)

1. Cumhuriyet Dönemi’nden üç tiyatro (trajedi, komedi, dram) örneği
• Tiyatro ve tiyatro türleri hakkında genel bilgi verilir. Temel tiyatro terimleri açıklanır.
• Dünya edebiyatından bir tiyatro örneğine yer verilir ve bu örneğin incelenen metinlerle karşılaştırılması sağlanır.

YAZMA (5x1=5)

• Öğrenciler gruplara ayrılır ve her grubun 3-5 dakikada
oynanabilecek kısa bir oyun yazması sağlanır.

SÖZLÜ İLETİŞİM (5x1=5)

• Öğrencilerin yazdıkları oyunları sınıfın imkânları dâhilinde sergilemeleri ve değerlendirmeleri sağlanır.

Dil Bilgisi Konuları:

• Metindeki zarfları bulur ve bunların metindeki işlevlerini belirler.
• Metinler üzerinden imla ve noktalama çalışmaları yapılır.

7. ÜNİTE: BİYOGRAFİ/OTOBİYOGRAFİ (Ünite Süresi: 3 Hafta, 3x5=15 ders saati)

OKUMA (3x3=9)

1. Cumhuriyet Dönemi’nden bir biyografi

2. Cumhuriyet Dönemi’nden bir otobiyografi

3. Divan edebiyatından bir tezkire
• Otobiyografi konusu işlenirken monografi, öz geçmiş/CV, hâl tercümesi ve portreden kısaca bahsedilir.
• Hikâye ve romanda biyografi ve otobiyografiden yararlanıldığı üzerinde durulur.

YAZMA (3x1=3)

• Edindikleri bilgilerden hareketle öz geçmiş/CV, portre yazmaları sağlanır (İsteyen öğrencilerin çizgi portre yapabilecekleri belirtilir.).

SÖZLÜ İLETİŞİM (3x1=3)

• Öğrencilerden sınıf ortamında kendilerini ve yakından tanıdıkları birini tanıtmaları istenir. İki anlatım arasındaki farkı değerlendirmeleri sağlanır.

Dil Bilgisi Konuları:

• Metindeki edat, bağlaç ve ünlemleri bulur ve bunların metindeki işlevlerini belirler.
• Metinler üzerinden imla ve noktalama çalışmaları yapılır.

8. ÜNİTE: MEKTUP/E -POSTA (Ünite Süresi: 3 Hafta, 3x5=15 ders saati)

OKUMA (3x3=9)

1. Cumhuriyet Dönemi’nden bir özel, bir edebî mektup; iki e-posta örneği

2. Divan edebiyatından bir mektup örneği

3. Tanzimat Dönemi'nden bir mektup örneği

• Mektup türünün özellikleri açıklanır. Hikâye, roman ve şiir gibi türlerde mektubun bir anlatım biçimi/tekniği olarak da kullanıldığı örneklendirilir.

• Mektup türünün dünya edebiyatından bir örneğine yer verilir ve inceledikleri metinlerle karşılaştırmaları sağlanır.

• e-posta yazarken kişisel bilgilerin güvenlik altına alınması gerektiği vurgulanır.

• Özel mektup ile edebî mektup arasındaki benzerlik ve farklılıklar incelenen metinler üzerinden gösterilir.

YAZMA (3x1=3)

• Mektup yazma aşamalarına uygun olarak mektup / e-posta yazma çalışması yapmaları sağlanır. Ayrıca öğrencilere mektup yazma geleneği üzerine düşünce ve izlenimlerini anlatan bir yazı yazdırılır.

• Dilekçe ve tutanak yazmanın kuralları açıklanır, öğrencilerin örneklerden hareketle bir dilekçe ve tutanak yazmaları sağlanır.

SÖZLÜ İLETİŞİM (3x1=3)

• Açık oturumun genel özellikleri hakkında bilgi verilir.

• Öğrencilerin bir açık oturumu izlemeleri ve değerlendirmeleri sağlanır.

Dil Bilgisi Konuları:

• Metindeki fiilleri bulur ve bunların metindeki işlevlerini belirler.
• Metinler üzerinden imla ve noktalama çalışmaları yapılır.

9. ÜNİTE:GÜNLÜK/BLOG (Ünite Süresi: 2 Hafta, 10 ders saati)

OKUMA (2x3=6)

1. Cumhuriyet Dönemi’nden iki günlük örneği

2. İki blog örneği

• Günlük ve blog hakkında bilgi verilir.

• Günlük şeklinde düzenlenen roman, hikâye ve şiirlere örnekler verilir.

YAZMA (2x1=2)

• Günlük yazmada gözlem ve kişisel izlenimlerin önemi vurgulanarak öğrencilerden günlük yazması istenir.

• Öğrencilerin bir blog oluşturmaları ve başta günlükleri olmak üzere diğer yazılı veya görsel üretimlerini bu blogda paylaşmaları sağlanır.

SÖZLÜ İLETİŞİM (2x1=2)

Öğrencilerin farklı günlüklerden/bloglardan seçtiği metinlerden bir sunu hazırlamaları sağlanır.

Dil Bilgisi Konuları:

• Metindeki fiilleri bulur ve bunların metindeki işlevlerini belirler.
• Metinler üzerinden imla ve noktalama çalışmaları yapılır.